Κάτι παλιό

Η προηγούμενη ανάρτηση του φίλου Humanimal μού θύμισε κάτι που είχα διαβάσει στο διαδίκτυο, στο αθηναϊκό ιντιμίντια, πριν από πολλάάά χρόνια. Ψάχνοντας κατάφερα να το βρω και το αναδημοσιεύω μεταφρασμένο όπως το βρήκα εδώ. Το αγγλικό πρωτότυπο εδώ.

(Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμα: το κείμενο αναδημοσιεύεται επειδή το θεωρώ ενδιαφέρον και όχι επειδή απαραίτητα ασπάζομαι τα όσα αναφέρει)

by Dana Larsen (02 Feb, 2005)

O Ποπάι είναι ένας από τους πιο γνωστούς ήρωες των κόμιξ. Από την πρώτη του εμφάνιση η απήχησή του ήταν παγκόσμια. Εκατομμύρια παιδιά έπεφταν με τα μούτρα στο σπανάκι ελπίζοντας να γίνουν δυνατά σαν τον ήρωά τους.

Ωστόσο μήπως το σπανάκι που δίνει στον Ποπάι τη μεταφυσική δύναμή του είναι μια μεταφορά για κάποιο άλλο μαγικό βοτάνι; Μήπως τα παιδιά σε όλο τον κόσμο αγαπάνε έναν ήρωα ο οποίος στην πραγματικότητα καταναλώνει μεγάλες ποσότητες ενός απαγορευμένου καρπού -της μαριχουάνας;

Τα στοιχεία είναι σποραδικά, αλλά υπάρχουν, και αν συγκεντρωθούν όλα μαζί παρουσιάζεται μια ξεκάθαρη εικόνα, ότι το δυναμωτικό σπανάκι του Ποπάι αποτελεί μια αναφορά στις θαυματουργές ιδιότητες της μαριχουάνας.

Στα πρώτα χρονιάς κυκλοφορίας του, δεν υπήρχε εξήγηση για την εκπληκτική δύναμη του Ποπάι. Ως τέτοια σιγά-σιγά άρχισε να παρουσιάζεται η εξάρτηση του Ποπάι στο σπανάκι. Στην εποχή του κινουμένου σχεδίου το σπανάκι είχε γίνει βασικό στοιχείο της πλοκής. Κάθε φορά που κατανάλωνε σπανάκι ο ήρωας, οι αντίπαλοί του καταλάβαιναν ότι είχε έρθει η αρχή του τέλους. Τα παραπάνω όμως δεν επαρκούν για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι ο Ποπάι «την άκουγε».

Τις δεκαετίες του ‘20 και του ‘30, όταν γεννήθηκε ο Ποπάι, η λέξη spinach (σπανάκι) ήταν μια κωδικοποιημένη ονομασία της μαριχουάνας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Spinach song, της δημοφιλούς τζαζ μπάντας Julia Lee and Her Boyfriends. Επιπλέον η προπαγάνδα κατά της μαριχουάνας την εποχή εκείνη υποστήριζε πως η μαριχουάνα προκαλεί υπερφυσική δύναμη. Παρατραβηγμένες αναφορές στα ΜΜΕ της εποχής διαλαλούσαν πως οι καπνιστές μαριχουάνας είναι υπερβολικά δυνατοί, ακόμη και άτρωτοι στις σφαίρες! Αρα η αντιστοιχία «σπανακιού» και μαριχουάνας ήταν πολύ ξεκάθαρη την εποχή εκείνη έτσι όπως παρουσιάζεται στον Ποπάι.

Επιπλέον ως ναύτης ο Ποπάι θεωρητικά είναι εξοικειωμένος με τα εξωτικά βοτάνια από μακρινούς τόπους. Στην πραγματικότητα οι ναυτικοί εισήγαγαν τη μαριχουάνα στην αμερικανική κουλτούρα επιστρέφοντας από τα μακρινά υπερπόντια ταξίδια τους.

Από τον Σέγκαρ, «πατέρα» του Ποπάι, έχουν γίνει κι άλλες, ίσως πιο ακραίες αναφορές στις ουσίες μέσα στο έργο του. Το 1934, καθώς ένα χρυσωρυχείο έχει προβλήματα με τους διεφθαρμένους και κλέφτες εργάτες του (ΣτΜ: ω μοντιέ οι κακοί εργάτες!) ο Ποπάι ανακαλύπτει πως ο εργοδηγός τούς τάιζε κάτι μούρα από ένα θάμνο του οποίου οι ρίζες μούλιαζαν σε ένα κακό ναρκωτικό. Η κατανάλωση του καρπού εξάλειφε τη συνείδηση από τον άνθρωπο, κάνοντάς τον βίαιο και επιρρεπή στο έγκλημα.

Στη συνέχεια ο Ποπάι παθαίνει το ίδιο πράγμα ακριβώς καταναλώνοντας τον ναρκωκαρπό. Ωστόσο κατορθώνει να προμηθευτεί πέντε γαλόνια «Μιρθολίνης», μια ουσίας ευφορικής, με την οποία περιλούζει το μολυσμένο φυτό. Οι νέοι καρποί φέρνουν την ευτυχία, και σύμφωνα με τον Πόπαι όταν ένας άνθρωπος είναι ευτυχής δεν μπορεί να κάνει κάτι κακό.

Στη δεκαετία του ’60, και αφού ο δημιουργός του Ποπάι είχε πεθάνει, υπάρχουν και άλλες αναφορές στην κάνναβη από τους συνεχιστές του, πχ το ότι ο Ποπάι ρουφάει μέσω της πίπας του το σπανάκι, ή το γεγονός ότι ο Ποπάι έχει έναν σκύλο, τον Birdseed (μείγμα τροφής για πουλιά, το οποίο συνήθως αποτελούταν από κάνναβη, πριν αυτή γίνει παράνομη βεβαίως).

Ακόμη σε μια περιπέτεια του Ποπάι, παραλλαγή της αρχαιοελληνικής ιστορίας, ο Ηρακλής, που σνιφάρει μια λευκή σκόνη από σκόρδο, καταλήγει να προτιμά το σπανάκι, ή σε άλλη περιπέτεια ο Ποπάι παρουσιάζεται να καλλιεργεί σπανάκι φροντίζοντάς το ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που καλλιεργείται η σπιτική κάνναβη.

Πολλοί επίσης έχουν σημειώσει το παραλληλισμό μεταξύ της αγαπημένης φράσης του Ποπάι “I yam what I yam” και του βιβλικού «I am that I am» που είπε ο Θεός στον Μωυσή, έχοντας τη μορφή μιας φλεγόμενης βάτου, την οποία οι Ρασταφάρις θεωρούν συμβολισμό για το φυτό της κάνναβης.

Τη δεκαετία του ’80 έχουμε τη μοναδική φορά που σε περιπέτεια του Ποπάι υπάρχει ξεκάθαρη αναφορά σε ουσίες και συγκεκριμένα στην αντιστοιχία σπανακιού-μαριχουάνας (μια ιστορία που αφορά το… αγνό βολιβιανό σπανάκι), από τον κομίστα Bobby London, ο οποίος από το ‘86 έως το ‘92, που σχεδίαζε νέες ιστορίες του Ποπάι, προσπάθησε να καθιερώσει πιο ενήλικη και αμφιλεγόμενη θεματολογία. Πρόκειται για τον ίδιο κομίστα που είχε ζωγραφίσει τον Μίκι και τη Μίνι να πηδιούνται και να μαστουρώνουν. Όταν όμως έγραψε μια αλληγορία στον Ποπάι για το ζήτημα των εκτρώσεων απολύθηκε. Έκτοτε δεν γράφονται νέες ιστορίες του Ποπάι, αλλά επανεκδίδονται διαρκώς οι παλιές.