Η μέρα που έγινα σοφότερος -ή μήπως όχι;

Το ιστολογείν καλό είναι να βασίζεται στην αλληλεπίδραση. Ετσι, όταν ο σχολιαστής Jason, στην ανάρτηση περί κατς μού πρότεινε το βιβλίο του Ρολάν Μπαρτ “Μυθολογίες”, για μένα δεν υπήρχε άλλος δρόμος: έπρεπε να πάρω το βιβλίο στα χέρια μου. Ομως το πρόβλημα είναι ότι γενικώς τους τελευταίους μήνες η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει και αφήσει στον τόπο τις επισκέψεις μου στα βιβλιοπωλεία. Δυστυχώς η αγορά του βιβλίου ήταν αουτοβδεκουεστιονική.
Η συνιστολόγος και φίλη αεικίνητη Go-Go, επισκέπτρια στην πόλη, όταν της είπα τον προβληματισμό μου, πολυ λογικά μού πρότεινε τη δημοτική βιβλιοθήκη. Αλλο πρόβλημα όμως γεννήθηκε εκεί. Το σύνδρομο αγχώδους κοινωνικής διαταραχής, που με διακατέχει, δεν μου επιτρέπει επισκέψεις σε βιβλιοθήκες. Αυτή υποσχέθηκε, καθότι εκτός από καλές χορτόπιτες, ξέρει κι από βιβλιοθήκες, να με συνοδέψει στην εξόρμησή μου.
Ξεκινήσαμε ένα πρωινό μουντό, με ψιλόβροχο. Εκαμνε ψύχρα αλλά εγώ ζεσταινόμουν, παρότι ντυμένος ελαφριά. Μέσα στη βιβλιοθήκη ίδρωνα ακατάπαυστα και ακατάσχετα ωσάν το γουρούνι (δεν ξέρω πώς ιδρώνει το γουρούνι, υποθέτω πολύ). Κοίταζα τα ράφια, ξεροκατάπινα, έπαιρνα βιβλία στα χέρια μου, και μούλιαζα τις σελίδες τους με τα κάθιδρα δάχτυλά μου. Ηθελα να λιποθυμήσω και να με ξυπνήσει η Σκάρλετ Γιοχάνσον. Οι ψίθυροι και τα γελάκια νεανίδων, φοιτητριών υποθέτω, ήμουν σίγουρος πως είχαν στόχο εμένα, όπως και τ' αυστηρό βλέμμα ενός σεβάσμιου γέροντα που με κοίταζε πάνω απ' τα γυαλιά του. Ειχα γίνει μέσα σε πέντε λεπτά ο περίγελος της βιβλιοθήκης. Επρεπε να φύγω.
Και θα είχα φύγει τρέχοντας, αν δεν “καθάριζε” για πάρτη μου η συνιστολόγα Go-Go. Ξεμάλλιασε τις νεανίδες φοιτήτριες, και ανάγκασε τον σεβάσμιο γέροντα να αποστρέψει το αυστηρό του βλέμμα ντροπιασμένος. Μέχρι και το βιβλίο του Ρολάν Μπαρτ βρήκε, φυσικά σε άλλο σημείο της βιβλιοθήκης απ' αυτό που έψαχνα εγώ -για την ακρίβεια σε άλλον όροφο.
Ακολουθούν κάποια σκόρπια λόγια απ' το κεφαλαιο σχετικά με το κατς, απ' το βιβλίο του Ρολάν Μπαρτ “Μυθολογίες – Μάθημα” εκδόσεις Ράππα. Επέλεξα ως επί το πλείστον τα σημεία που αναφέρονται στο κοινό που παρακολουθεί τους αγώνες, μπας και καταφέρω να δικαιολογήσω τον ευατό μου και τις ώρες που σπατάλησα βλέποντας στο youtube τον έναν αγώνα πίσω απ' τον άλλον (προτού βιαστείτε να το επισημάνετε, προφανώς το χίλια εννιακόσια τόσο, που έγραψε το βιβλίο, ο Ρολάν Μπαρτ αναφερόταν σε ένα άλλο είδος κατς και όχι σε αυτή την αηδία του WWE, αλλά ας δούμε τι έχει να πει, προτού καταδικάσουμε τον... αντιγραφέα ιστολόγο).

Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι το κατς είναι αγώνισμα εξευτελιστικό. Το κατς δεν είναι αγώνισμα, είναι θέαμα -και δεν είναι πιο εξευτελιστικό να παρακολουθεί κανείς έναν αγώνα κατς-παράσταση-του-Πόνου από το να παρακολουθεί τα βάσανα του Αρνόλφου ή της Ανδρομάχης.
Το κοινό αδιαφορεί ολότελα αν ο αγώνας είνα πλαστός ή όχι -κι έχει δίκαιο: του φτάνει η πρωταρχική αρετή του θεάματος, ότι δηλαδή καταργείται εδώ κάθε κίνητρο και κάθε συνέπεια: το σημαντικό για το κοινό δεν είναι αυτό που πιστεύει, είναι αυτό που βλέπει.
Πρόκειται λοιπόν για μια πραγματική ανθρώπινη κωμωδία όπου οι πιο κονωνικές αποχρώσεις του πάθους (η οίηση, το δίκαιο, η ραφιναρισμένη ωμότητα, η έννοια της “πληρωμής”) συναντούν κατά καλή τύχη το σαφέστατο σημείο που μπορεί να τις περισυλλέγει, να τις εκφράζει και να τις μεταφέρει θριαμβευτικά ώς το βάθος της αίθουσας. Ευνόητο είναι πως, όταν το πάθος φτάνει σε αυτόν το βαθμό, δεν ενδιαφέρει πια αν είναι αυθεντικό ή όχι. Αυτό που το κοινό αξιώνει είναι η εικόνα του πάθους και όχι το ίδο το πάθος. Οπως δεν υπάρχει πρόβλημα αλήθειας στο θεάτρο, έτσι δεν υπάρχει και στο κατς. Και στις δύο περιπτώσεις αυτό που περιμένουμε είναι μια καταληπτή απεικόνιση πνευματικών καταστάσεων, που συνήθως παραμένουν κρυφές.
Αυτό λοιπόν που πρσφέρεται στο κοινό είναι το εντυπωσιακό θέμα του Πόνου, της Ηττας, της Δικαιοσύνης. Στο κατς ο άνθρωπινος πόνος εμφανίζεται με όλη την έμφαση των τραγικών προσωπείων: ο αγωνιστής του κατς, θύμα μιας σκληρότατης λαβής, παρουσιάζει την υπερβολική εικόνα του πόνου: σαν μια πιετά της Αναγέννησης μάς προσφέρει ενα πρόσωπο υπέρμετρα παραμορφωμένο από την αβάσταχτη οδύνη.
Το κατς είναι το μοναδικό αγώνισμα που δίνει μια τόσο εξωτερική εικόνα του βασανιστηρίου. Κι εδώ όμως μονάχα η εξωτερική εικόνα είναι εκείνη που περιλαμβάνεται στο παιχνίδι: ο θεατής δεν επιθυμεί τον αληθινό πόνο του αγωνιζόμενου, απολαμβάνει μονάχα την τελειότητα της εικονογραφίας. Στην πραγματικότητα το κατς δεν είναι θέαμα σαδιστικό: είναι μονάχα ένα θέαμα καταληπτό.
Για έναν θιασώτη του κατς η μεγαλύτερη απόλαυση είναι η εκδικητική μανία ενός προδομένου αγωνιστή που επιτίθεται με πάθος όχι ενάντια σε ένα πετυχημένο αντίπαλο αλλά ενάντια στη χτυπητή εικόνα της ανεντιμότητας. Φυσικά εδώ πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει η λειτουργία της Δικαιοσύνης παρά το περιεχόμενό της: το κατς είναι πρώτα απ΄ όλα μια ποσοτική σειρά από ανταμείψεις (οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος).
Στην Αμερική το κατς απεικονίζει ένα είδος μυθολογικής μάχης ανάμεσα στην Αρετή και στην Κακία (μάχη που από τη φύση της είναι παρα-πολιτική: ο ανέντιμος κατσέρ θεωρείται πάντα αριστερός).
Πάνω στο ρινγκ και στα βάθη της θελημένης τους ποταπότητας, οι αγωνιστές του κατς παραμένουν θεοί, αφού για λίγα λεπτά αντιπροσωπέυουν το ίδιο το κλειδί της φύσης, την αγνή κίνηση που διαχωρίζει την Αρετή από την Κακία και αποκαλύπτει τη μορφή μιας δικαιοσύνης επιτέλους νοητής.

Μάλιστα... Φχαρστούμε Ρολάν. Για να είμαι ειλικρινής, όταν έβλεπα τους αγώνες, τίποτε απ' αυτά δεν είχε περάσει απ' τον καμμένο μου εγκέφαλο.