Με πείσανε να γίνω αναβαπτιστής

Ο όρος αναβαπτισμός ως ετικέτα περικλείει όλα τα φαινόμενα θρησκευτικού ριζοσπαστισμού του ΙΣΤ' αιώνα. Ο όρος ξαναπροτάθηκε από τον Rotondό με σκοπό να δηλώνει τη σύμμειξη προφητισμού, αντιεκκλησιαστικού ριζοσπαστισμού, αντριτριαδισμού, και κοινωνικού εξισωτισμού.

Carlo Ginzburg "To τυρί και τα σκουλήκια - Ο κόσμος ενός μυλωνά του 16ου αιώνα", εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Εκείνος ο οποίος έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάδοση και μεγαλύτερη ριζοσπαστικοποίηση του αναβαπτιστικού πνεύματος ήταν ο Τόμας Μίντσερ.
[...]
Ο χιλιασμός, η ιδέα της κοινοκτημοσύνης, και η εχθρότητα απέναντι στα κυρίαρχα στρώματα, πρωτεύοντα στοιχεία στα κηρύγματά του, βρήκαν ενθουσιώδη απήχηση στους αγρότες, τους χειροτέχνες και τους εργάτες των ορυχείων. Ατομα από αυτές τις ομάδες επάνδρωσαν το 1523 την Ενωση των Εκλεκτών με άμεσο στόχο την κοινωνική επανάσταση, η οποία θα προανήγγειλε την μέλλουσα κρίση. Δύο χρόνια αργότερα η Ενωση των Εκλεκτών έπαιρνε μέρος στο ένοπλο λαϊκό κίνημα που ξέσπαγε στο Μιλχάουζεν της Θουριγγίας. Το κίνημα αυτό ανέτρεψε τελικά την τοπική ολιγαρχία δίνοντας την εξουσία σε ένα ελεύθερα εκλεγμένο συμβούλιο.

Με ορμητήριο το Μιλχάουζεν ο Μίντσερ και η ομάδα του έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στους λεγόμενους Πολέμους των Χωρικών (1524-1526). Οι πόλεμοι αυτοί δεν ήταν παρά η κορύφωση ενός μακροχρόνιου κύματος αγροτικών εξεγέρσεων, οι οποίες εμπνέονταν από ένα γενικευμένο πνεύμα αντίδρασης αφενός στην οικονομική εξαθλίωση και αφετέρου στο συγκεντρωτισμό και απολυταρχισμό των γερμανών πριγκίπων. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που είχαν οι πόλεμοι των χωρικών ήταν η άναρχη μορφή που πήραν κυρίως με τη δράση αυτόνομων ομάδων που λεηλατούσαν περιουσίες και κατέστρεφαν μοναστήρια.

Γιωργος Σ. Βλάχος, "Η συνείδηση ενάντιο στον νόμο, - Επαναστατικές σέκτες και ουτοπιστικές αιρέσεις στο 16ο και 17ο αιώνα", εκδόσεις Έρασμος.

Η θεολογικο-φιλοσοφική θεωρία του Τόμας Μίντσερ έκανε επίθεση σε όλα τα βασικά σημεία όχι μόνο του καθολικισμού αλλά και του χριστιανισμού γενικότερα. Δίδασκε με χριστιανική μορφή ένα πανθεϊσμό και σε μερικά του μάλιστα σημεία άγγιζε τον αθεϊσμό. Απέρριπτε τη βίβλο τόσο σαν αποκλειστική όσο και σαν αλάνθαστη αποκάλυψη. Η ουσιαστική, η ζωντανή αποκάλυψη είναι η λογική, μια αποκάλυψη που υπήρξε και υπάρχει ακόμη σε κάθε εποχή και σε όλους τους λαούς. Η αντιπαράθεση της βίβλου στη λογική σημαίνει δολοφονία του πνεύματος απο το γράμμα. Γιατί το άγιο πνεύμα για το οποίο μιλά η βίβλος δεν είναι κάτι που υπάρχει έξω από εμάς. το άγιο πνεύμα είναι ακριβώς η λογική. Η πίστη δεν είναι άλλο απο την αφύπνιση της λογικής στον άνθρωπο και για αυτό οι ειδωλολάτρες θα μπορούσαν να είχαν πίστη. Μέσω αυτής της πίστης ο άνθρωπος θεοποιείται και καθαγιάζεται. [...] Η πολιτική του διδασκαλία συνδεόταν στενά με αυτές τις επαναστατικές θρησκευτικές του απόψεις και ξεπερνούσε τις άμεσα υπάρχουσες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Οπως η θρησκευτική φιλοσοφία του Μίντσερ άγγιζε τον αθεϊσμό έτσι και το πολιτικό του πρόγραμμα άγγιζε τον κομμουνισμό. Αυτό το πρόγραμμα απαιτούσε την άμεση εγκαθίδρυση της βασιλείας του θεού στη γή με επιστροφή της εκκλησίας στην αρχική της κατάσταση και κατάργηση όλων των θεσμών που έρχονταν σε αντίθεση με αυτή την υποτιθέμενη πρωτοχριστιανική αλλά στην πραγματικότητα πολύ νέα εκκλησία. Σαν βασιλεία του θεού όμως ο Μίντσερ δεν εννοούσε τίποτε άλλο από ένα κοινωνικό καθεστώς στο οποίο δεν υπάρχουν πια ταξικές διαφορές, ιδιωτική ιδιοκτησία, και κρατική εξουσία αυτόνομη και ξένη προς τα μέλη της κοινωνίας. Οι πρίγκιπες και οι αφέντες θα έπρεπε να κληθούν να προσχωρήσουν, όπου δεν δεχθούν η Ενωση θα πρέπει με την πρώτη ευκαιρία να τους ανατρέψει με τα όπλα ή να τους σκοτώσει.

Φρίντριχ Ενγκελς Ο πόλεμος των Χωρικών, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.

Ο επαναστατικός χιλιασμός άντλησε τη δύναμή του από έναν πληθυσμό που ζούσε στο περιθώριο της κοινωνίας -χωρικούς, άκληρους, και ανειδίκευτους εργάτες, που ζούσαν με τη μόνιμη απειλή της ανεργίας, ζητιάνους και αλήτες- στην πραγματικότητα από την άμορφη μάζα των λαϊκών ανθρώπων που όχι μόνο ήταν φτωχοί αλλά και δεν μπορούσαν να βρουν εξασφαλισμένη και αναγνωρισμένη θέση στην κοινωνία. [...] Περίμεναν λοιπόν έναν προφήτη να τους ενώσει σε μια δική τους ομάδα.

Νόρμαν Κον "Αγώνες για την έλευση της χιλιετούς βασιλείας του θεού - Επαναστάτες χιλιαστές και μυστικιστές αναρχικοί του Μεσαίωνα", εκδόσεις Νησίδες.

Κανένας δεν θα μπορεί να σας λέει "κάνε αυτό, κάνε εκείνο", αφού απο σήμερα θα ζείτε εν συναλληλία και κοινωνία, σύμφωνα με την τάξη που ευαρεστεί τον Κύριο, και δεν θα υπάρχει πια διάκριση ανάμεσα σε αυτόν που δουλεύει τη γη κι εκείνον που απολαμβάνει τα αγαθά, αφού όλοι θα δουλεύουν τη γη και θα απολαμβάνουν τα αγαθά της από κοινού, ως αδελφοί. Και ο Κυριος θα δοξάζεται, αφού δεν θα υπάρχουν πια αφεντικά.

Luther Blisset, Εκκλησιαστής, εκδόσεις Τραυλός.