Πρωτοδημοσιεύτηκε στο Trollingstone στις 24/02/2013
1) O Γιόζεφ Ροτ είναι ο κατεξοχήν γραφιάς-συγγραφέας. Εργαζόταν στις εφημερίδες αλλά δεν θεώρησε ποτέ τον εαυτό του δημοσιογράφο ("δεν είμαι δημοσιογράφος ούτε ρεπόρτερ, είμαι συγγραφέας και όχι μάστορας άρθρων για πρωτοσέλιδα"). Όλη του τη ζωή έκανε δύο πράγματα: έγραφε και έπινε. Μιλάμε για έναν τρομέρο πότη (διόλου τυχαία, η τελευταία νουβέλα που πρόλαβε να ολοκληρώσει πριν από τον πρόωρο θάνατό του έχει τίτλο "Ο θρύλος του Αγίου Πότη") αλλά και για έναν τρομερά παραγωγικό συγγραφέα, ο οποίος πεθαίνοντας στα 45 του χρόνια είχε ήδη προλάβει να γράψει καμιά εικοσαριά μυθιστορήματα και νουβέλες. Και τι μυθιστορήματα! Εξαιρετικές καταγραφές όλα τους της μεσοπολεμικης κεντροευρωπαϊκής περιόδου. Το ποτό και η συγγραφή ήταν από τα λίγα πράγματα στα οποία έμεινε πιστός μέχρι το τέλος της ζωής του. Ιδεολογικά παρουσίασε πολλές μεταβολές, από τον σοσιαλισμό μέχρι τη μοναρχία. Κάποια στιγμή, κάποιοι τον ενέταξαν στο ρεύμα της Νέας Αντικειμενικότητας (Neue Sachlichkeit). Δεν το αποδέχτηκε.
2) Τι είναι αυτή η Νέα Αντικειμενικότητα; θα μου πεις. Αντιγράφω από τη βικιπαίδεια: Μια καλλιτεχνική τάση η οποία ξεπηδάει από τον εξπρεσιονισμό, αλλά σε αντίθεση με αυτόν εκφράζει μια νέα ρεαλιστική, σκεπτικιστική αντίληψη των φαινομένων της ζωής, απαλλαγμένη πλήρως από συναισθηματισμούς, αποδίδοντας πιστά, παραστατικά, με έμφαση και καθαρές γραμμές, χωρίς προκαταλήψεις θέματα που αντλούνται με ριζοσπαστικό τρόπο από την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της εποχής. Ο καλλιτέχνης χαρακτηρίζεται από την επιθυμία μιας ψυχρής απεικόνισης της ανθυγιεινής και διεφθαρμένης μεταπολεμικής κοινωνίας και στρέφει το βλέμμα του προς κάθε τι το καθημερινό, το πεζό, μη έχοντας κανέναν ενδοιασμό να παρουσιάσει το σκληρό, το κυνικό, ”το άσχημο”. Δεν μου φαίνεται και τόσο χάλια αυτή η Νέα Αντικειμενικότητα. Δεν θα με πείραζε αν με ενέτασσε κάποιος σε αυτήν, αν και όλα τα προσεγγίζω υποκειμενικά, αν και δεν πιστεύω σε τίποτε αντικειμενικό, παλιό ή νέο, δικό μου ή αλλουνού. Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης πάντως δεν πρέπει να είναι και πολύ φαν της Νέας Αντικειμενικότητας, κρίνοντας από την πρόσφατη οδηγία του προς τα ΜΜΕ να μην προβάλουν εικόνες φτώχειας και εξαθλίωσης, δηλαδή να αποκρύπτουν τη σκληρή πραγματικότητα που ζουν οι Έλληνες, απόρροια της οικονομικής κρίσης. Οπως λένε και διάφοροι κινηματικοί, έχουμε πόλεμο μωρό μου, μην το γελάς.
3) Αντιγράφω από τον "Αποχαιρετισμό στον Γιόζεφ Ροτ" (1939) του αυστριακού συγγραφέα Στέφαν Τσβάιχ, φίλου του Ροτ: "Δεν έχουμε τα περιθώρια για προσωπικά αισθήματα. Διότι βρισκόμαστε σε πόλεμο, πόλεμο του πνεύματος. Υπερασπιζόμαστε μάλιστα θέσεις επικίνδυνες. Ξέρετε όλοι ότι στον πόλεμο, κάθε φορά που μια στρατιά ηττάται, μια μικρή ομάδα αναλαμβάνει με αυτοθυσία να καλύψει την υποχώρηση εξασφαλίζοντας στους νικημένους τη δυνατότητα της ανασύνταξης. Αυτοί οι λίγοι, οι μετρημένοι στα δάχτυλα, προβάλλουν τότε απελπισμένη αντίσταση, συγκρατώντας την ανώτερη δύναμη του νικητή όσο το δυνατόν περισσότερο. Στέκονται και δέχονται τα πυρά του. Εχουν τις περισότερες απώλειες. Η αποστολή τους δεν είναι να νικήσουν τον εχθρό - είναι πολύ λίγοι και κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατον. Η αποστολή τους είναι να νικήσουν το χρόνο, να κερδίσουν χρόνο, χρόνο πολύτιμο, για να δοθεί με καλύτερους όρους η επόμενη, η αποφασιστική μάχη". Το έζησα αυτό που λέει ο Τσβάιχ (εγώ και άλλα φρικιά), προσωπικά, επαγγελματικά και συλλογικά. Είναι ακριβώς έτσι όπως το περιγράφει. Και δεν με αρέσει καθόλου. Ειδικά αυτό το "Δεν έχουμε τα περιθώρια για προσωπικα αισθήματα", πόσο οδυνηρό; -
See more at: http://trollingstone.gr/?q=node/553#sthash.w7ZG2QdP.dpuf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου