Η εξέλιξη των ειδών

Image by Kevin Dooley

Πριν από μερικές ημέρες είδα έναν καθόλα περιποιημένο μεσήλικα κύριο να τρώει απ' τα σκουπίδια. Κρατούσε στο ένα χέρι μια πολυκαιρισμένη σακούλα του σούπερ μάρκετ και με το άλλο έχωνε τα διάφορα που ψάρευε μέσ' απ' τον κάδο απορριμμάτων πότε μέσα στη σακούλα και πότε μέσα στο στόμα του. Ξεροκόμματα και μισολιωμένα φρούτα πρόλαβα να διακρίνω.

Πριν λίγο είδα δύο καθόλα περιποιημένους εικοσιπεντάρηδες, από αυτούς που εύκολα θα χαρακτήριζε κανείς «καλά παιδιά», ν' αρπάζουν και να τουλουμιάζουν χωρίς κανέναν απολύτως λόγο ένα μισομεθυσμένο τυπάκο που περπατούσε λίγο παραπέρα, να τον πετούν πρώτα πάνω σε κάτι τζάμια και μετά μέσα στον ίδιο κάδο απορριμμάτων από τον οποίο έτρωγε ο μεσήλικας κύριος τις προάλλες. Τα τζάμια, από κάτι ξεχαρβαλωμένα πορτοπαράθυρα παρατημένα δίπλα στον κάδο, έσπασαν με έναν ξερό ήχο που, σ' εμένα τουλάχιστον, φάνηκε εκκωφαντικός. Κι όμως. Μόνο εγώ τόλμησα να φωνάξω. Τόσοι περαστικοί και κανείς δεν έδωσε σημασία. Τα «καλά παιδιά» έφυγαν σαν κύριοι αγνοώντας με επιδεικτικά και αφού σιγουρεύτηκαν ότι ο τυπάκος είχε χαθεί για τα καλά μέσα στον κάδο. Ο τρόπος που απομακρύνθηκαν, με γρήγορα αλλά όχι βιαστικά βήματα, με τους ώμους τεντωμένους, το κεφάλι ψηλά, τα χέρια χαλαρά στο πλάι, το βλέμμα καρφωμένο σταθερά μπροστά και το στόμα σφιγμένο, έδειχνε ότι ικανοποιήθηκαν από το «κατόρθωμά» τους.
Μετά από λίγο, ο τυπάκος βγήκε μόνος του από τον κάδο, ταλαντεύτηκε για μια στιγμή, ίσως προσπαθώντας να συνειδητοποιήσει τι του συνέβη, κι έπειτα χάθηκε σκυφτός στα στενά μουγκρίζοντας χαμηλόφωνα.

Αναρωτιέμαι, αυτές τις επιλογές έχει πλέον ο κόσμος; Είτε να τρώει απ' τους κάδους είτε να πετάει το διπλανό του μέσα σ' αυτούς; Φτάσαμε να τρώμε απ' τα σκουπίδια, να μας αντιμετωπίζουν σαν σκουπίδια, ν' αντιμετωπίζουμε κι εμείς τους άλλους σαν σκουπίδια; Δεν μπορώ να μη σκεφτώ ότι τελικά κατάφεραν να μας κάνουν ένα με τις δήθεν ευημερούσες κοινωνίες των δυτικών μεγαλουπόλεων. Αυτά που πριν από μερικά χρόνια βλέπαμε μόνο στον κινηματογράφο, άντε και σε καμιά ξένη αστυνομική σειρά στην τηλεόραση, τα βλέπουμε πλέον να συμβαίνουν δίπλα μας.

Κι ακόμα πιο πέρα: αυτόν τον καταπιεσμένο θυμό δεν έχει άλλο τρόπο να τον εκτονώσει ο κόσμος; Ο ένας στον άλλο θ' αρχίσουμε να φταίμε; Θ' αρχίσουμε όλοι να περπατάμε στο δρόμο τοίχο-τοίχο μην τυχόν και ξεσπάσει πάνω μας ο κάθε αγριεμένος περαστικός; Την ανασφάλεια, την απογοήτευση, την αδυναμία μας να κάνουμε όνειρα έτσι θα τις ξορκίσουμε; Δεν μπορώ επίσης να μην σκεφτώ ότι όλοι αυτοί που μας έκλεψαν την ελπίδα αυτό θέλουν. Να χάσουμε και την ανθρωπιά μας ακόμα. Να γίνουμε ζώα. Για να μας πηγαίνουν πια τελείως απροκάλυπτα εκεί που μας θέλουν με το βούρδουλα. Να μας φορέσουν πλέον τις παρωπίδες χωρίς φτηνές δικαιολογίες. Να μας φιμώσουν πια κυριολεκτικά. Να σφίξουν ακόμα πιο σφιχτά τα γκέμια. Και να βάλουν ακόμα περισσότερους να μας «φυλάνε». Για να μας προστατεύσουν δήθεν απ' τον ίδιο μας τον εαυτό κι από το διπλανό μας. Διότι τα ζώα χρειάζονται αφέντη. Είτε καροτσέρης λέγεται, είτε τσομπάνος, είτε θηριοδαμαστής.

Ωστόσο, ακόμα κι έτσι, υπάρχουν ζώα και ζώα. Υπάρχουν εκείνα που υποτάσσονται κι εκείνα που κερδίζουν το σεβασμό κι εμπνέουν το φόβο. Και το αφεντικό χωρίς ζώα-υποτακτικούς δεν είναι τίποτα. Εξαρτάται σε ποια από τις δύο κατηγορίες κατατάσσουμε κάθε φορά τον εαυτό μας. Πάντα από εμάς εξαρτιόταν και πάντα από εμάς θα εξαρτάται. Κι ας προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο.