2 Αυγ 2007

Ο συγγραφέας-μπήχτης και το βρομερό πόνημά του

Ειλικρινά, αν μπορούσα, θα εκσφενδόνιζα το βιβλίο από το αεροπλάνο ή θα το έδενα με τη ζώνη στη θέση μου και θα πήδαγα εγώ. Ήταν φανερό πάντως πως ήταν αδύνατο να συνταξιδέψουμε. Εντέλει μια διαστροφή, ανάλογη με αυτήν που με ωθεί να παρακολουθώ με τις ώρες οποιοδήποτε σκουπίδι στην τηλεόραση, με έπεισε περί του αντιθέτου.

Πώς γίνεται ένα βιβλίο με τόσο πολύ σεξ, ενός συγγραφέα που προωθείται ως ο κουβανός Μπουκόφσκι, να προκαλεί χασμουρητά σε έναν φαν του βρομόγερου Χανκ; Κανονικά δεν πρέπει να βγάζεις συμπέρασμα για ένα βιβλίο, προτού το τελειώσεις, αλλά ο Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες και η βρόμικη τριλογία του της Αβάνας με έχουν κουράσει. Πλέον λειτουργούν ως το απόλυτο Υπνοστεντόν στον οργανισμό μου. Κι όσο θυμάμαι πόσο είχα χαρεί όταν μου το δώρισε ο Big Brother μου…

Η λιτή, στεγνή γραφή του, υποβοηθούμενη από την πολύ καλή μετάφραση της Κλεοπάτρας Ελαιοτριβιάρη, αρχικά συναρπάζει… Το πράγμα αρχίζει να χαλάει αν έχεις το κακό συνήθειο να ανοίγεις φανταστικούς διαλόγους με το συγγραφέα… Βέβαια, με τον συγγραφέα Γκουτιέρες αδυνατώ ως αναγνώστης να ανοίξω οποιονδήποτε εμβριθή διάλογο: περιορίζομαι κάθε τρεις και λίγο να του λέω “σιγά ρε γαμιά”, “κόψε κάτι ρε άντρακλά”, “ίσα ρε μεγάλε πότη”, “μας το ξανάπες αυτό για τα σκατά” και τα σχετικά. Και αυτή είναι μια από τις πολλές εντέλει διαφορές του Πεδρο Χουάν Γκουτιέρες από τον Τσαρλς Μπουκόφσκι. Ενδεχομένως η θεματολογία τους να είναι ίδια (σεξ, ποτό, σκατά), διαφέρει όμως ο τρόπος που την προσεγγίζουν: Τα γαμήσια του Μπουκ είναι συνήθως αποτυχημένα, στα μεθύσια του χάνει τον έλεγχο και λιποθυμάει στα ξερατά του, ενώ το χέσιμο είναι μια καθημερινή απόλαυση μετά από ένα γερό μεθύσι. Αντίθετα ο Γκουτιέρες είναι πολύ μεγάλος γαμιάς, που γουστάρει να βλέπει την ψωλή του να βγαίνει από ένα κώλο λερωμένη από σκατά, που τη βρίσκει με την μπόχα της ιδρωμένης του μασχάλης (ναι, το καταλαβαίνω ότι έτσι προσπαθεί να αναδείξει τη γοητεία της φυσικής ανθρώπινης μυρωδιάς, αλλά ο τρόπος του είναι χοντροκομμένος, το λιγότερο, και στην τελική τον προκαλώ να έρθει να μυρίσει τη δική μου ιδρωμένη μασχάλη, να δούμε αν θα γκαβλώσει), και που φυσικά πίνει ακατάπαυστα αλλά δεν μεθάει. Και βέβαια, καθότι λατίνος και αισθηματίας, δεν ξεχνά να πετάξει και κάνα δυο ποιητικές, λυρικές εικόνες για τη θάλασσα, το φεγγάρι, τη μοναξιά, να σου πει και κάνα δυο βαθυστόχαστα κλισέ του στιλ "ζήσε μόνο για το σήμερα", "μην σκέφτεσαι πολύ", "πρέπει να γίνεις σκληρός, ατσάλινος", κτλ. Ενδεχομένως έτσι βλέπει τον εαυτό του, αποκλειστικά και μόνο ως έναν πούτσο, και για αυτό απευθύνει τέτοιου είδους κελεύσματα. Οι χαρακτήρες που παρελαύνουν από τη βρόμικη τριλογία του είναι τραγικά μονοδιάστατοι: όλοι πεινάνε, για σεξ και για χρήμα (αυτός βέβαια το αποκαλεί “επιβίωση”). Για τον Γκουτιέρες κάθε ματιά και κάθε κίνηση της γυναίκας είναι μια πρόκληση για σεξ, αλλά αυτός, σαν άντρας σωστός που είναι, προσέχει ώστε πέρα από την εγγυημένη (φυσικά) ηδονή, να μην τους επιτρέψει μετά να “ζητήσουν κι άλλα”.

Έξυπνος ων, κατανοεί ότι κάπως πρέπει να εξηγήσει τον κυνισμό και τη σκληρότητά του, να πείσει τον αναγνώστη ότι αυτή είναι η φυσική κατάληξη ενός ανθρώπου που στο παρελθόν ήταν παντελώς διαφορετικός. Και τι κάνει ο απίστευτος; Αφήνει απ΄ εδώ κι απ΄ εκεί υπονοούμενα, του στιλ “μετά από αυτό που μου συνέβη”, “έχω μια μεγάλη πληγή”, “δεν μπορώ να ξανακάνω τα ίδια λάθη”, “έχω πονέσει πολύ στη ζωή μου”, ώστε να σε πείσει πως πρόκειται τουλάχιστον για τον Νίκο Ξανθόπουλο στην “Οδύσσεια ενός ξεριζωμένου” ή για τον διωκόμενο από τους σιωνιστές και τον Νικολόπουλο, Στέλιο Καζαντζίδη. Πολύ φτηνό συγγραφικό κόλπο πάντως.

Φυσικά, όπως ο Μπουκόφσκι, ο Γκουτιέρες είναι κάτω από την επιφάνεια αμιγώς πολιτικός. Επί αυτού, δεν έχω να πω τίποτε. Ζει στην Κούβα, άρα ξέρει περισσότερα από μένα, και δικαιούται να τα χώνει στο καθεστώς όσο θέλει... Και στην τελική, ποιος είμαι εγώ, ένας πτωχός αναγνώστης, που θα του πει πώς να γράφει;

Εν κατακλείδι το πρόβλημα δεν είναι αν ξέρει να γράφει καλά ή όχι ο Γκουτιέρες. Μια χαρά γράφει. Το πρόβλημα είναι ότι, ενώ όλοι οι καλλιτέχνες εξ ορισμού είναι ψεύτες, αυτός είναι ψεύτικος.

ΠΡΟΣΟΧΗ, ΤΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΓΙΑ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ

Σελ. 15. “Δάγκωνε το μαξιλάρι, αλλά τέντωνε τον κώλο της και ζητούσε να της τον βάλω ως τη ρίζα. Είναι απίθανη αυτή η γυναίκα. Καμία δεν το απολάμβανε όσο αυτή. Μείναμε έτσι ενωμένοι για πολλή ώρα. Όταν της τον έβγαλα ήταν πασαλειμμένος με σκατά κι εκείνη αηδίασε. Εγώ όχι”.
Σελ. 20. “Μια φορά είχε δώδεκα οργασμούς μαζί μου. Τον έναν μετά τον άλλον. [...] Εάν την περίμενα θα είχε φτάσει τους είκοσι ή κάτι τέτοιο. […] Η φάση με τους δώδεκα οργασμούς δεν ηταν διαγωνισμός. Ηταν ένα παιχνίδι. Εγώ λέώ πάντα: Don't compete. Play”.
Σελ. 29. “Είχε πια νυχτώσει και κάναμε ένα μικρό όργιο. Χύθηκε σεβαστή ποσότητα σπέρματος”.
Σελ. 33. “Ήταν ένα καλό γαμήσι. Την άφησα να απολαύσει τους οργασμούς της. Ο πρώτος ήταν με τη γλώσσα μου”.
Σελ 89. "Έπρεπε να πατήσω γερά τα πόδια μου στη γη και να βάλω στην άκρη την τρυφερότητα και την ανάγκη να έχω κάποιον να αγαπάω και όλα αυτά. Όχι. Ήμουν σκληρός, έφτιαχνα την πανοπλία μου και ήξερα ότι μια γυναίκα με περίμενε στο Ρίο και άλλη στην Αργεντινή, συν τις μουλάτες και τις νέγρες στην Αβάνα.
Σελ. 106. “Εχω έναν όμορφο πούτσο, χοντρό, σκούρο, 20 πόντους με ροζ κεφάλι που πάλλεται και πολλές μαύρες τρίχες. Η αλήθεια είναι ότι μου αρέσει ο ίδιος μου ο πούτσος, τα αρχίδια, και το τρίχωμα του εφηβαίου μου. Ο πούτσος, μύωδης, ζωηρός, σκληρός.
Σελ. 113-114. "Πρέπει να μάθω να επιβιώνω. Πρέπει να δέχομαι τα χτυπήματα και να συνέρχομαι γρήγορα έπειτα από κάθε γροθιά. Αλλιώς μετράνε μέχρι το δέκα από την πτώση μου στο ρινγκ και χάνω. Βγαίνω από τον αγώνα".
Σελ. 181. “Με αρέσει να αυνανίζομαι μυρίζοντας τις μασχάλες μου. Η μυρωδιά του ιδρώτα με ερεθίζει”.
Σελ. 238. “Όταν έχω όρεξη να πιω, μπορώ να πίνω τη μια μπίρα πίσω από την άλλη, μέχρι και είκοσι ή τριάντα, να χάσω το λογαριασμό, και να συνεχίσω, ψιλομεθυσμένος μόνο.
Σελ. 248. “Γνωριστήκαμε στο λεωφορείο. Καθόμασταν ο ένας δίπλα στον άλλο επί μιάμιση ώρα. Όλοι οι πόροι και των δυο μας ανάδιναν σεξ, θαρρείς και μύριζε ο ένας την καύλα του άλλου.
Σελ. 273. “Ένα απόγευμα έπιασα τη Λουίσα και της είπα καθαρά και ξάστερα: Άκου να σου πω, αρκετά κάθισες με σταυρωμένα τα χέρια και αρκετή πείνα τραβήξαμε. Δίνε του, στη Μαλεκόν, να πουτανέψεις! Και ήταν καλή απόφαση. Αυτή η μουλάτα υπάρχουν εβδομάδες που τσεπώνει μέχρι και τριακόσια δολάρια. Αυτά είναι. Στο διάολο η μιζέρια!”


Να πω κι άλλα; Απλώς ελπίζω στις 60-70 σελίδες που απομένουν ο Γκουτιέρες να με διαψεύσει πανηγυρικά… Αλλά δεν το νομίζω.

11 σχόλια:

βα.αλ. είπε...

Καταρχήν πιάσε να διαβάσεις κάνα καλοκαιρινό ανάγνωσμα. Επιστημονική φαντασία, αστυνομικά, τρόμου, τον Κθούλου και τέτοια. Τουλάχιστον έχουν σασπένς και τουλάχιστον δε βαριέσαι στα ταξίδια. Βασικό.

Για αυτό το καλοκαίρι προτείνω (και για κάθε καλοκαίρι) τη σειρά του Μάγου του Αρχιπελαγους της Λε Γκεν. Μην ανυσυχείς δεν λέει πουθενά πόσους πόντους είναι το ραβδί του.

Μετά δεν είμαι ο κατάλληλος να κρίνω τον εν λόγω κύριο μιας και τα λογοτεχνικά μου γούστα είναι λούμπεν (βλ. παραπάνω). Ωστόσο μήπως θέλει να δείξει έναν πολύ χάλια τύπο ο συγγραφεύς; Παίρνει κάποια θέση ο συγγραφέας για τον ήρωα του; Πως τον βλέπει; Θετικά ή αρνητικά; Τον κρίνει εν ολίγοις καθόλου;

Νομίζω πάνω σε αυτό θα πρέπει να βασιστείς για να κρίνεις.

Ο αγαπημενός μου ο Μπίλης ο Μπάροουζ αν και εκτιμόυσε γενικώς τα πέη και όχι μόνο το δικό του δεν υπέπσε ποτέ στο τραγικό σφάλμα να γράψει νούμερο κανενός πέους. Όπως και να το κάνουμε είναι λίγο κιτς...

βα.αλ. είπε...

Συνέχεια...
Όπως και να το κάνουμε είναι λίγο κιτς να γράφεις το νούμερο της μαλαπέρδας του άλλου.

ΠανωςΚ είπε...

Εχω διαβάσει, όχι ολόκληρη, τη σειρά για το Μαγο του Αρχιπελάγους και μου άρεσε. Μετά πήγα να διαβάσω τον Αναρχικό των δύο κόσμων και ψιλοαπογοητεύτηκα. Ο Μπιλης ήταν σπουδαίος, αν και ακόμη αναβάλλω την ανάγνωση του Γυμνού Γεύματος.
Με τις ψωλες κανένα πρόβλημα δεν έχω. Με τους ψωλαράδες έχω. Και το βιβλίο με τη μορφή χαλαρά συνδεδεμέων μεταξύ τους διηγημάτων υποτίθεται πως έχει και αυτοβιογραφικά στοιχεία (ο ήρωας έχει το ίδο όνομα με το συγγραφέα και παρόμοια εξωτερικά χαρακτηριστικά). Προφανώς θέλει να δείξει γενικότερα μια χάλια κατάσταση στη χώρα. Αλλά η παρουσίαση είναι μονομερής. Κοντολογίς όλα είναι χάλια, βρωμερά και πεινασμένα.
Κριτική; Οχι μωρέ δεν κάνω κριτική. Απλά με τους φίλους μου να ζουν πλέον σε άλλες πόλεις, αντι να τα λέμε αυτά από κοντά, τα γράφω εδώ πέρα.
Τεσπά, εδώ http://hotel-iris.blogspot.com/2007/07/blog-post.html
υπάρχει μια ενδιαφέρουσα, διαφορετική αποψη από τη δική μου...

παράλληλος είπε...

Καλύτερα να διάβαζες τη μασχάλη σου!...

Είχα διαβάσει κριτική του αυτοβιογράφου-γαμιά στα Νέα, και με άφησε με άλλη εντύπωση.
Μπράβο φιλάνθρωπε Πάνω, με γλίτωσες από χάσιμο χρημάτων και χρόνου.

ΠανωςΚ είπε...

A, όλα κι όλα κυρ Παράλληλε...
Εγώ με βάση το δικό μου αλλοπρόσαλλο γούστο μιλάω...
Σε κάποιους μπορεί να αρέσει.
Η λογοτεχνία, για μένα, είναι σαν το φαγητό. Αλλο αρέσει σε μένα, άλλο σε σένα. Π.χ., αδυνατώ να φάω οτιδήποτε περιέχει μπεσαμέλ (πχ παστίτσιο).
Πεινάω όπως καταλαβαίνεις. Μέχρι και παστίτσιο θα έτρωγα τώρα.

ΕΚΚ είπε...

Κι όμως! Για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι ο κατά τα άλλα συμπαθέστατος ΚάτωςΠ. πάσχει από στοιχειώδη γούστο όσον αφορά τη λογοτεχνία.

Το εν λόγω πόνημα του Μεγάλου λογοτέχνη Γκουτιέρες, αποτελεί ύψιστον όπως και καλαίσθητον ανατρεπτικόν γράφημα, εφάμιλλου των έργων της 7ου τέχνης "Σκύψε Ευλογημένη" και "Το Παλαμάρι του Βαρκάρη", των λογοτεχνικών εντύπων "Διαβασέ με" και "Λονδίνο", καθώς και των κλασσικών μυθιστορημάτων "η Τσιστσιολίνα και τ' άλογο" και "Από μπροστά παρθένα και από πίσω μπαίνουν τρένα".

Άλλά, όπως και ο ίδιος ουσιαστικά λέγει: "περί ορέξεως κολοκυθόπιτα" (και στην κολοκυθόπιτα δεν βάζουν μπεσαμέλ).

ΠανωςΚ είπε...

προς αγαπητήν εφημερίδαν αιχμή: Με τρομάζετε! Κι εξηγούμαι: η πρώτη μου επαφή με τη λογοτεχνία ήτο το "Λονδίνο", με την εξαιρετική εικονογράφηση της Σαμάνθας Φοξ!
Ητο τυχαία η αναφορά σας ή ήσασταν κι εσείς εκείνο το μοιραίο απόγεμα στο υπόγειο του συμμαθητή μου του Αντωνακη;

Niemandsrose είπε...

Φαντάσου ΠάνωςΚ πως βαρέθηκα να διαβάσω τα αποσπάσματα που έκανες τον κόπο να ανεβάσεις. Με έσωσες πάντως γιατί ό,τι και ετοιμαζόμουν να το παραγγείλω και να πληρώνω και τα ταχυδρομεία να μου έρθει εις τα εξωτερικά!
[φαν του Μποκόφσκι η υποφαινόμενη όπως φαίνεται και εδώ.]

ΠανωςΚ είπε...

Oχι βρε niemandrose, μη με λες τέτοια κι εσύ. Μπορεί το βιβλίο να σε αρέσει. Ας μη φέρω εγώ το βάρος ότι στέρησα από κάποιους μια λογοτεχνική απόλαυση. Ασε που στο τέλος θα με κυνηγάνε και οι εκδόσεις μεταίχμιο και ο Γκουτιέρες και η εικοσάποντη ψωλή του...

Niemandsrose είπε...

Ε, και τότε τι νόημα έχουν οι κριτικές; Αν είναι γραμμένες από άτομα που εκτιμούμε τη κρίση τους, σκοπό έχουν να μας προειδοποιήσουν για το τί θα συναντήσουμε.
Ασε που η ζωή είναι πολύ μικρή και η παγκόσμια λογοτεχνία τεράστια για να διαβάσω όποια παπαριά κυκλοφορεί στο εμπόριο. ΑΡΑ: τελικά θα αγοράσω το Σύσσημον που είναι και σπουδαίο έργο.

ΠανωςΚ είπε...

"η ζωή είναι πολύ μικρή και η παγκόσμια λογοτεχνία τεράστια για να διαβάσω όποια παπαριά κυκλοφορεί στο εμπόριο".

Πόσο δίκιο έχεις σε αυτό...