8 Αυγ 2015

Αυτοκριτική ενός βιβλίου κριτικής του σύγχρονου κόσμου

Εχει πολλές ωραίες λέξεις και φράσεις ο Πόλεμος και Πόλεμος του Κρασναχορκάι.
Την πιο ωραία φράση την διαβάζεις στην αρχή-αρχή: «ο παράδεισος είναι λυπημένος».
Από κει και πέρα, αφήνεσαι σε ένα ενίοτε κουραστικό αλλά θαυμαστό έργο.
Αξιος θαυμασμού ο Πόλεμος και Πόλεμος. Προκαλεί δέος. Αλλά δεν ξέρω αν μπορεί ν' αγαπηθεί από τον αναγνώστη. 

Τόσες κριτικές έχουν γραφτεί για αυτό το βιβλίο, την καλύτερη όμως την έγραψε ο ίδιος ο Κρασναχορκάι, πρώτος απ' όλους, στη σελίδα 233 του ίδιου βιβλίου: «...για τις πραγματικές προθέσεις του συγγραφέα και επομένως για το πραγματικό νόημα του χειρογράφου, [...] αυτός, βλάκας καθώς είναι, με το διαταραγμένο του μυαλό, δεν είχε [...] καταλάβει τίποτε απολύτως, το αρχικό και ανεξήγητο μυστήριο του κειμένου, η ποιητική δύναμη που ανάβλυζε απ' αυτό, το γεγονός ότι έστρεφε αποφασιστικά την πλάτη στις συμβατικές μορφές αφήγησης, όλα αυτά τον είχαν καταστήσει τυφλό και κουφό, τον είχαν εκμηδενίσει, σαν να είχε δεχτεί μια κανονιά [...] η εξήγηση βρισκόταν εκεί, μπροστά του, από την αρχή, έπρεπε να την είχε δει και πράγματι την είδε και επιπλέον τη θαύμασε, μόνο που δεν ήξερε τι έβλεπε και τι θαύμαζε: [...] να περιγράψει τη μέχρι τρέλας περίπλοκη πραγματικότητα, να εντυπώσει στον φαντασιακό του αναγνώστη τις σκηνές με παραληρηματικές λεπτομέρειες και επαναλήψεις με τρόπο που άγγιζε τα όρια της ψύχωσης».

Και λιγό μετά (σελ. 256), αφού έχει κάνει την αυτοκριτική του, το βιβλίο ασκεί κριτική σε όλο τον σύγχρονο κόσμο από το 1492 μέχρι σήμερα: ένα σύστημα «δανείων και πιστώσεων, αξιογραφων και τόκων [...] που θα γεννούσε έναν εντελώς νέο κόσμο όπου το χρήμα και όλες οι σχετικές δραστηριότητες δεν θα είχαν πραγματική βάση αλλά εικονική, πλασματική, όπου τις πραγματικές εμπορικές συναλλαγές θα τις επωμίζονταν μόνο οι φτωχοί και οι ανυπόδητοι, ενώ οι ελεύθερες διαπραγματεύσεις θα άνηκαν στους νικητές, στα αφεντικά [...], μια νέα τάξη θα κυβερνούσε τον κόσμο, μια τάξη μεσα στην οποία η εξουσία θα ήταν εξαϋλωμένη [...], διακόσια άτομα περίπου θα μαζεύονταν κατά διαστήματα [...] για να δείξουν ότι ο κόσμος τούς ανήκε και ότι το χρήμα του ανήκε...»

Δεν υπάρχουν σχόλια: