Τον τελευταίο καιρό τις περισσότερες φορές τα βιβλία έρχονται σε μένα, δεν ψάχνω εγώ να τα βρω, και κάθε φορά γκουγκλίζω σχετικά. Η πρώτη αναφορά για το "Φτάσαμε στο τέλος" ήταν στο Γιούπι. Εντάξει, το Γιούπι δεν είναι το κατεξοχήν σάιτ που θα εμπιστευτώ, ωστόσο ο τυπάς που έγραφε την κριτική φαινόταν να ξέρει τι του γίνεται.
Σίγουρα πρόκειται για ένα αστείο βιβλίο, έχει ξεκαρδιστικά σημεία και είναι γραμμένο με έναν ανάλαφρο έως και αφελή τρόπο. Όμως, δεδομένης της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, εν μέσω οικονομικής κρίσης, τη στιγμή που στην ειδησεογραφία κυριαρχούν τα περί αύξησης του ποσοστού των απολύσεων και γενικότερα η ανατροπή των εργασιακών δικαιωμάτων απ' το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ, δεν είναι και πολύ ευχάριστη η ανάγνωση ενός βιβλίου όπου οι ήρωες απολύονται απ' τη δουλειά τους ο ένας μετά τον άλλο, σαν σ' ένα σκληρό εργασιακό ριάλιτι σόου. Καταλαβαίνεις, νιώθεις, αντιλαμβάνεσαι, ότι αυτά που διαβάζεις είναι πράγματα που έχεις ήδη ζήσει, που ζεις και που ίσως να ζήσεις οσονούπω. Και σε λούζει ο κρύος ιδρώτας.
Μια άλλη μου σκέψη όσο ξεφύλλιζα το βιβλίο: Τζενερέσιον Εξ - δε νεξτ τζενέρέσιον.
Δεν είναι έτσι όμως, σε καμία περίπτωση. Δεν πρόκειται και ούτε φιλοδοξεί να διαμορφώσει μια γενιά ο Τζ. Φέρις, προσφέροντας έναν οδηγό διαβίωσης, όπως -άθελά του ίσως- έκανε ο Ντάγκλας Κόπλαντ με το Τζενερέσιον Εξ.
Απ' την άλλη όμως υπάρχει μια σημειολογία, που διέπει το βιβλίο, διόλου τυχαία: διάσπαρτες αναφορές σε προϊόντα, τραγούδια, βιβλία, τηλεοπτικές σειρές ή ταινίες που αποτελούν το κοινό υπόβαθρο μιας συγκεκριμένης γενιάς (π.χ. προσέρχονται καθημερινά στη δουλειά τους με ένα πλαστικό στάρμπαξ στο χέρι).
Μέσα σε όλα αυτά θυμήθηκα και το κινηματογραφικό ανάλογο του βιβλίου: το Office Space. Και μετά σκέφτηκα ότι εντέλει έχω αρχίσει να επαναλαμβάνομαι ως μπλόγκερ, αφού τα ίδια εντέλει γράφω κάθε φορά, απλώς με διαφορετική αφορμή.
Επιστρέφοντας στο βιβλίο, απ' τις πρώτες γραμμές διαπιστώνει κανείς πως, παρότι είναι γεμάτο wannabe golden boys και golden girls, δεν υπάρχει "εγώ". Η αφήγηση γίνεται μονίμως στο πρώτο πληθυντικό. "Εμείς" -ο Πανος, ο Νίκος, η Μαρία, η Σούλα, ο Ιωάννης, η Μελπω. Εντούτοις αυτό δεν γίνεται προς ανάδειξη μιας οποιασδήποτε συλλογικότητας. Δεν νομίζω πως ο συγγραφέας θέλει να αναδείξει την αξία της συλλογικής δράσης έναντι της ατομικής. Ελπίζω τουλάχιστον να θέλει να δείξει πως "όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε". Όλοι στο χώρο εργασίας, παρότι διαγκωνιζόμαστε, αλληλομαχαιρωνόμαστε, σκορπάμε δεξιά και αριστερά προσβολές και συκοφαντίες, μιλώντας ψιθυριστά στα εσωτερικά μας τηλέφωνα και στέλνοντας προσωπικά μηνύματα στο εσωτερικό εταιρικό δίκτυο, εντέλει βιώνουμε τον ίδιο καθημερινό εφιάλτη.
Αρα πρωταγωνιστεί μια ομάδα εργαζομένων, που τους βλέπουμε μόνο στο γραφείο και μέσα απ' τη συνύπαρξή τους στον εργασιακό χώρο ξετυλίγονται τα ατομικά τους χαρακτηριστικά και οι ατομικές τους ιστορίες. Και όλα αυτά, εν μέσω περικοπών και απολύσεων. Κάθονται και βλέπουν τον έναν μετά τον άλλον τους συναδέλφους τους να χάνουν τη δουλειά τους. Και είναι όλοι τους κατά βάση δυστυχείς. Και μόνοι. Ημίτρελοι. Καταθλιπτικοί. Δυσλειτουργικοί. Κάποιοι είναι βαριά άρρωστοι. Αλλά όλοι πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι απ' τους άλλους: εξυπνότεροι, πιο αποτελεσματικοί, καλύτερα εφοδιασμένοι, περισσότερο ταλαντούχοι. Ο καθένας απ' αυτούς πιστεύει ότι θα τα καταφέρει γιατί αξίζει περισσότερο απ' τους άλλους. Ολοι έχουν πίστη στο σύστημα που τους έχει φέρει μέχρι εδώ, μόνο που ήδη φοβούνται ότι το σύστημα αυτό μπορεί και να τους ξεράσει. Ολοι λούζονται στον ιδρώτα μόλις διαρρέει η φημολογία των απολύσεων και όλοι ανασάνουν ανακουφισμένοι όταν απολύεται ο συνάδελφος απ' το δίπλα γραφείο.
Μην περιμένει κανείς βαθιά πολιτική σκέψη στο βιβλίο αυτό. Ουτε καν ρηχή πολιτική σκέψη. Αλλωστε είναι απλώς ένα βιβλίο περιγραφικό μιας κατάστασης. Το μόνο βάθος που διαθέτει το βιβλίο αυτό είναι η "αμερικανιά" του. Εντούτοις υπάρχει μία φράση, η οποία μου άρεσε, μέσα στη μελότητά της, και θα ήθελα να την αντιγράψω εδώ:
Κάποιοι άνθρωποι δεν θα ξεχάσουν ποτέ κάποιους ανθρώπους, λίγοι άνθρωποι θα τους θυμούνται όλους, και τους περισσότερους από εμάς οι περισσότεροι θα μας ξεχάσουν.
ΥΓ. Συμπτωση: Οσο προετοίμαζα την ανάρτηση, πρωτάκουγα ένα καταπληκτικό συγκρότημα με τ' όνομα Μιζεραμπλ Ριτς. Ψάχνοντας σχετικό βίντεο για την ανάρτηση είδα αυτό το βιντεάκι τους.
Σίγουρα πρόκειται για ένα αστείο βιβλίο, έχει ξεκαρδιστικά σημεία και είναι γραμμένο με έναν ανάλαφρο έως και αφελή τρόπο. Όμως, δεδομένης της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, εν μέσω οικονομικής κρίσης, τη στιγμή που στην ειδησεογραφία κυριαρχούν τα περί αύξησης του ποσοστού των απολύσεων και γενικότερα η ανατροπή των εργασιακών δικαιωμάτων απ' το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ, δεν είναι και πολύ ευχάριστη η ανάγνωση ενός βιβλίου όπου οι ήρωες απολύονται απ' τη δουλειά τους ο ένας μετά τον άλλο, σαν σ' ένα σκληρό εργασιακό ριάλιτι σόου. Καταλαβαίνεις, νιώθεις, αντιλαμβάνεσαι, ότι αυτά που διαβάζεις είναι πράγματα που έχεις ήδη ζήσει, που ζεις και που ίσως να ζήσεις οσονούπω. Και σε λούζει ο κρύος ιδρώτας.
Μια άλλη μου σκέψη όσο ξεφύλλιζα το βιβλίο: Τζενερέσιον Εξ - δε νεξτ τζενέρέσιον.
Δεν είναι έτσι όμως, σε καμία περίπτωση. Δεν πρόκειται και ούτε φιλοδοξεί να διαμορφώσει μια γενιά ο Τζ. Φέρις, προσφέροντας έναν οδηγό διαβίωσης, όπως -άθελά του ίσως- έκανε ο Ντάγκλας Κόπλαντ με το Τζενερέσιον Εξ.
Απ' την άλλη όμως υπάρχει μια σημειολογία, που διέπει το βιβλίο, διόλου τυχαία: διάσπαρτες αναφορές σε προϊόντα, τραγούδια, βιβλία, τηλεοπτικές σειρές ή ταινίες που αποτελούν το κοινό υπόβαθρο μιας συγκεκριμένης γενιάς (π.χ. προσέρχονται καθημερινά στη δουλειά τους με ένα πλαστικό στάρμπαξ στο χέρι).
Μέσα σε όλα αυτά θυμήθηκα και το κινηματογραφικό ανάλογο του βιβλίου: το Office Space. Και μετά σκέφτηκα ότι εντέλει έχω αρχίσει να επαναλαμβάνομαι ως μπλόγκερ, αφού τα ίδια εντέλει γράφω κάθε φορά, απλώς με διαφορετική αφορμή.
Επιστρέφοντας στο βιβλίο, απ' τις πρώτες γραμμές διαπιστώνει κανείς πως, παρότι είναι γεμάτο wannabe golden boys και golden girls, δεν υπάρχει "εγώ". Η αφήγηση γίνεται μονίμως στο πρώτο πληθυντικό. "Εμείς" -ο Πανος, ο Νίκος, η Μαρία, η Σούλα, ο Ιωάννης, η Μελπω. Εντούτοις αυτό δεν γίνεται προς ανάδειξη μιας οποιασδήποτε συλλογικότητας. Δεν νομίζω πως ο συγγραφέας θέλει να αναδείξει την αξία της συλλογικής δράσης έναντι της ατομικής. Ελπίζω τουλάχιστον να θέλει να δείξει πως "όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε". Όλοι στο χώρο εργασίας, παρότι διαγκωνιζόμαστε, αλληλομαχαιρωνόμαστε, σκορπάμε δεξιά και αριστερά προσβολές και συκοφαντίες, μιλώντας ψιθυριστά στα εσωτερικά μας τηλέφωνα και στέλνοντας προσωπικά μηνύματα στο εσωτερικό εταιρικό δίκτυο, εντέλει βιώνουμε τον ίδιο καθημερινό εφιάλτη.
Αρα πρωταγωνιστεί μια ομάδα εργαζομένων, που τους βλέπουμε μόνο στο γραφείο και μέσα απ' τη συνύπαρξή τους στον εργασιακό χώρο ξετυλίγονται τα ατομικά τους χαρακτηριστικά και οι ατομικές τους ιστορίες. Και όλα αυτά, εν μέσω περικοπών και απολύσεων. Κάθονται και βλέπουν τον έναν μετά τον άλλον τους συναδέλφους τους να χάνουν τη δουλειά τους. Και είναι όλοι τους κατά βάση δυστυχείς. Και μόνοι. Ημίτρελοι. Καταθλιπτικοί. Δυσλειτουργικοί. Κάποιοι είναι βαριά άρρωστοι. Αλλά όλοι πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι απ' τους άλλους: εξυπνότεροι, πιο αποτελεσματικοί, καλύτερα εφοδιασμένοι, περισσότερο ταλαντούχοι. Ο καθένας απ' αυτούς πιστεύει ότι θα τα καταφέρει γιατί αξίζει περισσότερο απ' τους άλλους. Ολοι έχουν πίστη στο σύστημα που τους έχει φέρει μέχρι εδώ, μόνο που ήδη φοβούνται ότι το σύστημα αυτό μπορεί και να τους ξεράσει. Ολοι λούζονται στον ιδρώτα μόλις διαρρέει η φημολογία των απολύσεων και όλοι ανασάνουν ανακουφισμένοι όταν απολύεται ο συνάδελφος απ' το δίπλα γραφείο.
Μην περιμένει κανείς βαθιά πολιτική σκέψη στο βιβλίο αυτό. Ουτε καν ρηχή πολιτική σκέψη. Αλλωστε είναι απλώς ένα βιβλίο περιγραφικό μιας κατάστασης. Το μόνο βάθος που διαθέτει το βιβλίο αυτό είναι η "αμερικανιά" του. Εντούτοις υπάρχει μία φράση, η οποία μου άρεσε, μέσα στη μελότητά της, και θα ήθελα να την αντιγράψω εδώ:
Κάποιοι άνθρωποι δεν θα ξεχάσουν ποτέ κάποιους ανθρώπους, λίγοι άνθρωποι θα τους θυμούνται όλους, και τους περισσότερους από εμάς οι περισσότεροι θα μας ξεχάσουν.
ΥΓ. Συμπτωση: Οσο προετοίμαζα την ανάρτηση, πρωτάκουγα ένα καταπληκτικό συγκρότημα με τ' όνομα Μιζεραμπλ Ριτς. Ψάχνοντας σχετικό βίντεο για την ανάρτηση είδα αυτό το βιντεάκι τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου