Η εμμονή με τον Γουόλτερ Μίτι

Οταν ήμουν μικρός, 7-8 χρονών, ας πούμε, μαζί μας έπαιζε συχνά μπάλα ο Νεκτάριος, καμιά δεκαπεντάρια χρόνια μεγαλύτερός μας τότε (ή τουλάχιστον έτσι με φαινότανε). Ο Νεκτάριος ήταν αυτό που λέμε μπαλαδόρος. Φοβερές ντρίμπλες. Έκανε μάλιστα και σπικάζ όσο είχε στα πόδια του την μπάλα: “Μητρόπουλος με την μπάλα, Μητρόπουλος, Μητρόπουλος, περνάει στον Αναστόπουλο, Αναστόπουλος ξανά στον Μητρόπουλο, κάνουν το ένα δύο, σέντρα του Μητρόπουλου, γυριστό του Αναστόπουλου και γκόόόόόλ...” Περιττό να σας πω ότι πρώτον ο Νεκτάριος ήταν Ολυμπιακάκιας και δεύτερον ο Μητρόπουλος ήταν τ' αριστερό πόδι του Νεκτάριου και Αναστόπουλος το δεξί. Τότε τον Νεκτάριο τον αποκαλούσαμε μεταξύ μας “αγαθιάρη”. Ο αστικός μύθος που διαδίδανε κάποιοι ήταν ότι έχασε τα μυαλά του απ' το πολύ διάβασμα.
Καλή του ώρα του Νεκτάριου, όπου κι αν είναι.
Πώς όμως και γιατί τον θυμηθηκα;
Εδώ και μέρες λέω να κάνω ένα ποστ για τον Γουόλτερ Μίτι. Ποιος είναι αυτός; θα μου πειτε. Μη βιάζεστε.
Είχα φτιάξει το προσχέδιο στο μυαλό μου μιας φανταστικής συνέντευξης απ' τον Γουόλτερ Μίτι, στον Πάνο Τακανόλα, ειδικό συνεργάτη του EYNIW σε ζητήματα λογοτεχνικής παρερμηνείας και ιστορικού προτσές της λαϊκής Δεξιάς. Πρόλαβα μάλιστα να γράψω το εξής, προτού κολλησω:

Ο Απόλλων Λεπίκ, ήρωας του Ζ.Μπ.Εβέτ, κάποιον μου θυμίζει.
Ο Απόλλων Λεπίκ είναι βιβλιοφάγος. Και δυστυχής.
Κάποιος του προτείνει να βγάλει κέρδος απ’ τη βιβλιοφαγία του. Να ψάξει να βρει σε παλιές δημοσιεύσεις, σε παλιά λαϊκά αναγνώσματα κάποιους φόνους, κάποιο αποτρόπαιο έγκλημα, μια φρικιαστική αλλά αληθινή ιστορία γεμάτη πάθος, αίμα, σπέρμα. Και να την γράψει σε βιβλίο, όχι μεγαλύτερο από 150 σελίδες. Σχεδόν εξαθλιωμένος οικονομικά, βουτά στις βιβλιοθήκες. Και προτού συναντήσει αυτό, για την ακρίβεια αυτή που ψάχνει, συστήνει σε μένα, που απογοητευμένος απ’ όσα μου συμβαίνουν, καταρρακωμένος ψυχολιγικά, συναντώ… τον Γουόλτερ Μίτι. Και του παίρνω μια συνέντευξη, μπας και μάθω ποιος πραγματικά είναι ο Γουόλτερ Μίτι.

Κάπου εκεί θεώρησα ότι η καταγραφή μιας φανταστικής συνέντευξης του Γουόλτερ Μίτι (ποιος διάλο είναι αυτός είπαμε;) στον Πάνο Τακανόλα θα είναι μια πράξη πολύ... γουολτερμιτική, κι αποφασίζω να αλλάξω κείμενο. Γράφω τα εξής:

Είχα κατά νου να αναρτήσω μια φανταστική (όσον αφορά την ποιότητα αλλά και όσον αφορά την προέλευσή της) συνέντευξη με τον Γουόλτερ Μίτι, την οποία θα υπέγραφε ο Πάνος Τακανόλας, ειδικός συνεργάτης του Everything you know is wrong, ειδικός στην παρερμηνεία της σύγχρονης λογοτεχνίας και στο ιστορικό προτσές της λαϊκής δεξιάς. Μόνο που σκέφτηκα ότι θα ήταν μια (μια ακόμη για την ακρίβεια) γουολτερμιτική πράξη εκ μέρους μου. Κι εξηγούμαι. Μικρός διάβαζα πολύ Μπουκόφσκι, ο οποίος, στο Τοστ Ζαμπόν, αυτοβιογραφούμενος και αναφερόμενους στη δική του νιότη, αναφέρι μεταξύ αλλων συγγραφέων που του άρεσαν τον James Thurber. Σήμερα, διαβάζοντας το “Οδός αποκεφαλισμένης γυναίκας” του Ζαν Μπατίστ Εβέτ, διαβάζω για ένα τύπο, τον Απόλλωνα Λεπίκ, δυστυχή, εξαθλιωμένο από πολλές απόψεις κάτοικο του Παρισιού, ο οποίος βρίσκει παρηγοριά στα βιβλία. Διαβάζει πάρα πολύ. Και όταν δεν διαβάζει ονειροπολεί. Αλλά δεν είναι ονειροπόληση ακριβώς: είναι περισσότερο μια κατάσταση “Γουόλτερ Μίτι”. Φαντασιώνεται, αυτός με την κοινή, πολύ κοινή, πιο κοινή δεν γίνεται, ζωή,

Και στο σημείο αυτό κόλλησα χοντρά. Κάπου στη βιβλιοθήκη μου πρέπει να υπήρχε ένα βιβλίο του Τζέημς Θέρμπερ. Λες να ήταν αυτό στο οποίο γινότανε η πρώτη αναφορά στον Γουόλτερ Μίτι; Το βρήκα κάπου καταχωνιασμένο. Πήρα και το Τοστ Ζαμπόν του Μπουκ. παραμάσχαλα για να αντιγράψω επακριβώς το χωρίο όπου γίνεται η αναφορά στον Θέρμπερ. Αμ δε! Τζίφος όλες οι αναφορές. Κάτι δεν πήγαινε καλά. Ψάχνω, ψάχνω (μέχρι και στους υπότιτλους του έκτου επεισοδίου του πέμπτου κύκλου του House MD έψαξα, ξέρετε στο επεισόδιο με την έφηβη που λέει ψέματα...), ψάχνω ξανά στη βιβλιοθήκη μου, βρίσκω τελικά αυτό που ψάχνω και γράφω:

Είχα κατά νου να γράψω μια βαθυστόχαστη ανάρτηση για τον Γουόλτερ Μίτι. Ημουν σίγουρος ότι είχα διαβάσει για αυτόν στο βιβλίο του Ζαν Μπατίστ Εβέτ Οδός Ακέφαλης Γυναίκας. Κι όμως δεν βρήκα στις σελίδες του καμία αναφορά σε αυτόν. Στη συνέχεια η βαθυστόχαστη ανάλυση θα αναφερόταν στον Μπουκόφσκι, δηλωμένο θαυμαστή του Τζ. Θέρμπερ. Είχα σκοπό να κάνω ένα μικρό παιχνιδάκι-παραλληλισμό εμού (τρομάρα μου) και του Μπουκόφσκι: ο Μπουκ γράφει στο Τοστ Ζαμπόν για τα νιάτα του και την αγάπη του για τον Θέρμπερ, εγώ γράφω για τα νιάτα μου και την αγάπη μου για τον Μπουκόφσκι που με τη σειρά του στα νιάτα του αγαπούσε τον Θέρμπερ, ο οποίος Θέρμπερ έχει γράψει ένα βιβλίο για τον Γουόλτερ Μίτι το οποίο ήμουν σίγουρος πως είχα. Δεν το είχα: είχα μόνο το “η ζωή μου και οι δύσκολοι καιροί”, από εκδόσεις Δελφίνι. Καμία αναφορά στον Γουόλτερ Μίτι στις σελίδες του. Ομοίως ουδεμία αναφορά στο μπουκοφκισκό Τοστ Ζαμπόν, στον Θέρμπερ, παρότι όντως αναφέρει τα πρώτα ονόματα συγγραφέων που τράβηξαν τον νεαρό Χανκ προς τη λογοτεχνία. Του Θέρμπερ δεν υπάρχει. Ευτυχώς, δίπλα στο τοστ ζαμπόν, υπήρχε το ο Μπουκόφσκι για τον Μπουκόφσκι. Εκεί διαβάζω: “Ο τελευταίος καλός χιουμορίστας ήταν ο Τζέημς Θέρμπερ”. Αχά! Σκέφτομαι. Εδώ λοιπόν είναι η αρχή. Αμ δε! Το προαναφερθέν βιβλίο εχε αγορασθεί στις 26 Απριλίου του 08, ενώ του Θέρμπερ Μάρτη του 2003 στην Αθήνα. Αρα; Η κότα έκανε τ' αυγό ή τ' αυγό την κότα; Και ο Γουόλτερ Μπίτι (sic) πού κολλάει; Ποιος έγραψε για τον Γουλτερ Μπίτι (sic ξανά, το είχα χάσει λέμε); Ο θέρμπερ, βεβαίως, αλλά οχι στο βιβλίο που εγώ κατέχω. Κι ο

Εδώ πάλι κόλλησα: όλα αυτά δεν έχουν καμία αξία αν δεν βρω ποιο απ' τα πρόσφατα αναγνώσματά μου με έδωσαν το αρχικό ερέθισμα, την πρώτη μου επαφή με το όνομα Γουόλτερ Μίτι. Ψάχνω και στην “Φήμη” του Ντανιελ Κέλμαν, όπου τουλάχιστον δύο ήρωες είναι συγγραφείς, σε ουκ ολίγες περιπτώσεις υπάρχουν παιχνίδια ταυτοτήτων και εναλλαγής ρόλων, άσε δε που υπάρχει και ένας μπλόγκερ που θέλει να γίνει ήρωας μυθιστορήματος. Δεν μπορεί, εδώ θα βρσκεται η αναφορά στον Γουόλτερ Μίτι. Αρχίδια καλαβρίας. Εξουθενωμένος στοιχημάτισα τα τελευταία μου λεφτά στον Ροθ. Και ο γλόμπος πάνω απ' το κεφάλι μου άναψε. Πεντηκοστή πρώτη σημείωση της μεταφράστριας στο "Το φάντασμα φεύγει": Walter Mitty: Στο διήγημα του Τζέιμς Θέρμπερ “Η μυστική ζωή του Γουόλτερ Μίτι” [...] ο ομώνυμος κεντρικός ήρωας είναι ένας ονειροπόλος που φαντάζεται ότι είναι άλλοτε πιλότος εν καιρώ πολέμου, άλλοτε χειρουργός στα επείγοντα περιστατικά, άλλοτε διαβολικός δολοφόνος. Το όνομα του ήρωα πέρασε και στην καθημερινή ομιλία και έφτασε να σημαίνει σύμφωνα με το American Heritage Dictionary “εναν συνηθισμένο άνθρωπο, χωρίς πυγμή, που βαυκαλίζεται με φαντασιώσεις ανυπόστατων θριάμβων”.
Γουάου, σκέφτηκα, για μένανε μιλάει.
Γουάου, ξανασκέφτηκα, δες που πάλι, έστω και ξωφαλτσα, μέσα έπεσα και πολύ καλά έκανα και συνέδεσα τον Walter Mitty με τον Μπουκόφσκι. Διότι, στο Τοστ Ζαμπόν, ο έφηβος Χανκ, σπυριάρης, κοινωνικά απομονωμένος, τι κάνει; Γράφει τις πρώτες του ιστορίες, με ήρωα (ουσιαστικά τον ίδιο του τον ευατό) ένα σούπερ γαμάτο πιλότο εν καιρώ πολέμου. Τι είναι αυτό λοιπόν αν όχι ένα έστω τυχαίο κλείσιμο του ματιού του Μπουκ. προς τον Θερμπερ, απ' τον οποίον άλλωστε έχει επηρεαστεί;
Γουάου, ξαναμανασκέφτηκα, για αυτό τον θυμήθηκα τον Νεκτάριο; Ενιωσα μήπως ότι απ' τα πολλά βιβλία έχω αρχίσει να το χάνω λιγάκι τελυταία; Ή, έστω, ότι χαώθηκα μέσα στα βιβλία; Και εξ ου και το μπερδεμα με τον Απόλλωνα Λεπίκ, τον ήρωα του Ζαν Μπατίστ Εβέτ, που παραδέχεται: “περνώ τον καιρό μου διαβάζοντας -διαβάζω πολύ, υπερβολικά ίσως, η ύπαρξή μου δεν είναι παρά αυτά τα αναγνώσματα που γεμίζουν το εσωτερικό μου κενό”.
Γουάου, φυσικά μετά από όλα αυτά έπρεπε να γκουγκλίσω. Γκουγκλίζοντας έμαθα ότι υπάρχει και ψυχολογικό σύνδρομο Γουόλτερ Μίτι, ότι το βιβλίο του Θέρμπερ έχει γυριστεί και ταινία (πολύ παλιά) και ότι... σούπερ γούαου ξαναγυρίστηκε πρόσφατα και αναμένεται να βγει στις αίθουσες μέσα στο 2010 με πρωταγωνιστή τον Μάικ Μάγιερς.
Γουάου, ξανασκέφτηκα. Πάλι μπροστά απ' την εποχή μου είμαι. Σκέτη πρωτοπορία ο πούστης.
Και φυσικά αυτό ακριβώς είναι που λέμε σύνδρομο Γουόλτερ Μίτι.



ΥΓ. Στο σχετικο λίνκ της γουικιπίντια, αναφέρονται αρκετά τραγούδια (κάποια απ' αυτά πολύ αξιόλογα) που στους στίχους τους μιλάνε για τον Γουόλτερ Μίτι. Το άνωθι κλάσικ αναφέρει:
Every bit of clothing ought to make you pretty
You can cut the clothing, grey is such a pity
I should wear the clothing of Mr. Walter Mitty

Σχετικά λινξ: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9