ΣΑΣΑ ή περί αισθητικής

Μιας και προ ημερών ένας καλός φίλος και blogger έκανε λόγο για την αισθητική, ας αναδημοσιεύσουμε μια προκήρυξη του Συνδέσμου Αισθητικών Σαμποτέρ Αρχαιοτήτων (ΣΑΣΑ) που έδρασε(;) μεταπολεμικά στην Αθηνα. Αναδημοσιεύουμε την προκήρυξη έτσι όπως την βρήκαμε στο ενδιαφέρον -το λιγότερο- βιβλίο του Λεωνίδα Χρηστάκη "Οι δικοί μας άγιοι", εκδόσεις "Χάος και Κουλτούρα".

Και μία απαραίτητη σημείωση προτού αρχίσω τα κόπι πέηστ...

ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ,
ΟΡΓΑΝΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ,
ΖΑΡΝΤΙΝΙΕΡΕΣ,
ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΥΣ ΚΑΛΟΠΡΟΑΙΡΕΤΟΥΣ
ΠΡΟΣΟΧΗ:
ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΣΤΑΣΗ
ΑΛΛΑ ΑΠΛΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

“Ο Γιώργος Μακρής, αραιά και πού, ευκαιρίας δοθείσης, εκστομούσε και διάφορα ευτράπελα, που οι άλλοι τα λάβαιναν σαν εξτρέμ ιδέες και τα κατέγραφαν με κάποια σοβαρότητα στη μνήμη τους. Μέσα λοιπόν στην κριτική που έκανε στα καφενεία και στα φιλικά σπίτια εκείνη την περίοδο, ήταν και το θέμα της προγονοπληξίας την οποία θεωρούσε σαν υπεύθυνη της πνευματικής και ιδεολογικής ελληνικής κατάπτωσης και, ανάλογα με το ποιόν των παρευρισκόμενων στην ομήγυρη, κατέληγε με την παραίνεση “Να καταστρέψουμε την Ακρόπολη!”. Η ιδέα όμως αυτή προϋπήρχε του Μακρή, και είχε διατυπωθεί σε μια “Προκήρυξη” που γράφτηκε και κυκλοφόρησε στις 18 Νοέμβρη του 1944. Οι επιδράσεις όμως ξεκινάνε από τον υπερρεαλιστή ποιητή Νικήτα Ράντο ή Νικόλαο Κάλας, ή Ν. Σπιέρο, τον Νίκο Καλογερόπουλο, που το 1935 την είχε υποστηρίξει με έντονο τρόπο, σε φιλικές τότε συγκεντρώσεις, όπου έλεγε, όχι ως μηδενιστής αλλ' αντίθετα ως ανανεωτής της φιλοσοφικών τάσεων του μεσοπολέμου και του όψιμου απόηχου στην Ελλάδα, ντανταϊσμού: - Να ανατινάξουμε τον Παρθενώνα που με την παρουσία του, επιδρά αρνητικά πάνω στον κόσμο της φιλοσοφίας! Νομίζω ότι θα σας είναι περιττό να κάνω σχόλια για τις καλές προθέσεις και των δυο, αφού και οι δυο είναι απόντες για πάντα ενώ ο Παρθενώνας είναι παρών. Χρειάζεται εδώ να επισημάνω ότι όλα τα περί της καταστροφής της Ακρόπολης, λέγονται πολλά χρόνια πριν την έλευση της Πολιτιστικής Επανάστασης του Μάο! [...] Ο Γιώργος Μακρής συνέταξε με φίλους{;) την Προκήρυξη Νο 1 (που δημοσιεύεται ολόκληρη και ως έχει), όταν ήταν εικοσιενός χρονών. Εάν συνυπολογίσει κανείς και την πρόσφατη απελευθέρωση της Ελλάδας από τον Γερμανικό ζυγό, το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου και την αναταραχή των ιδεών του Κομμουνισμού στην Ελλάδα, το νεο -επαναστατικό- περιεχόμενο της ουτοπιστικής “Προκήρυξης” είναι απόλυτα δικαιολογημένο, αλλά και προφητικό, σκεπτόμενος πάντα την γιγάντωση της Τουριστικής βαριάς Βιομηχανίας και την εν γένει κατάντια της ταξιδιωτικής και τουριστικής ιδεολογίας! Εξάλλου η εντωμεταξύ κήρυξη του Κινήματος του Δεκεμβρίου 1944, μεταξύ των εμπολέμων της δεξιάς και των κομμουνιστών στην περιοχή της Αθήνας και την μετέπειτα κήρυξη του Εμφύλιου Πόλεμου, η εφαρμογή της ιδέας της ανατίναξης του Παρθενώνα, πήγε περίπατο... Παρέμεινε όμως στις φραστικές προθέσεις του Μακρή που τις ξεφούρνιζε στις Αθηναϊκές συζητήσεις -ευκαιρίας δοθείσης- μέχρι και το 1960.

Να ανατινάξουμε την Ακρόπολη
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑIΣΘΗΤΙΚΩΝ ΣΑΜΠΟΤΕΡ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

Π Ρ Ο Κ Η Ρ Υ Ξ Η Αριθ. 1

Εχοντας κοινή αισθητική και κοσμοθεωρητική άποψη, πως η καταστροφή και η θνητότητα της μορφής των όντων περιλαμβάνονται στο περίγραμμα της ολοκλήρωσης της ζωής

Εχοντας βάλει σκοπό μας την καταστροφή του Παρθενώνος, με απώτερο σκοπό την παράδοσή του στην ουσιαστική αιωνιότητα, που δεν είναι παρά η χωρίς επίγνωση μορφής standardisee ροή, κι η πλούσια σε πιθανότητες αυτόματη μετασκευή της ύλης που κακώς λέμε χαμό.

Εχοντας υπ' όψη μας, πως ο άνθρωπος δεν ίσως παρά έμμεσος αυτοματισμός και φυσική εκδήλωση πολύτροπη, αναγνωρίζοντας πάντως βασικά το έργο τέχνης, μα αντιπαθώντας τη χρονική και ιστορική του κατοχύρωση, σαν κάτι το ανήκουστο και ξένο προς τη ζωή.

Εχοντας νιώσει ακόμα, πως η ανάγκη της αιωνιότητας είναι μια κάποια βασική προϋπόθεση για τη ζωή, και συνεπώς και για την τέχνη, αφού η τέχνη δεν είναι παρά ένα είδος διεστραμμένης εφαρμογής των βασικών ενστίκτων της ζωής, αλλά νιώθοντας την ανάγκη αυτή μόνο σαν απαραίτητη για την ώρα της δημιουργίας.

Καταλαβαίνοντας τον Salvador DaIί, που τόλμησε να συνθέσει ένα έργο τέχνης από ωμό κρέας και λαχανικά (αδιάφορα αν ψυχικά το προετοίμαζε για την αιωνιότητα, για το Θεό ή για τον εαυτό του, λέξεις ανθρώπινα ταυτόσημες, μα παραγνωρισμένες στην ουσία τους) καταλαβαίνοντας τον λοιπόν εξίσου και εκτιμώντας τον με τον Φειδία, που έδωσε μεν στο έργο μια χρονοϊστορική πόσταση, χωρίς όμως να είναι τίποτα παραπάνω στα πλαίσια της υποστασιακής αιωνιότητας, για την οποία δεν υπάρχει ποσόν ούτε χρονική διάρκεια, και που γι' αυτήν ένα δευτερόλεπτο δεν έχει διαφορά από τρία δισεκατομμύρια αιώνες, χάρη στις βουλητικές της ιδιότητες και στη δυναμική της χροιά, που μόνο στα άτομα νοούνται, και κανέναν δεν νοιάζει ο αριθμός των ατόμων αυτών.

Βλέποντας πως η χρονοϊστορική αυτή κατοχύρωση είναι ό,τι πιο ξένο κι απατηλό υπάρχει για τους ανθρώπους, κι επί πλέον μισώντας τον Εθνικό Τουρισμό και τις εφιαλτικές αρθρογραφίες a propos!

Νομίζοντας πως κάνουμε μια ψυχικά και καλλιτεχνική ανώτερη πράξη, τόσο αισθητικής όσο και ζωικής περηφάνιας, θεσπίζοντας αυτού του είδους τον μηδενισμό -όντας έξάλλου σίγουροι πως όλη η γελοία και ψεύτικη επιβίωση όχι μόνον δεν συγκρίνονται, έστω και μειoνεκτώντας, με ένα λεφτό ενεργητικής δράσης κι απόλαυσης, αλλά και καλλιτεχνικά είναι βλαβερή.

Προετoιμάζoντας μόνον ερασιτέχνες περιηγητές και ευνούχους ως και αυνανιζόμενους σύγχρονους ποιητές και ζωγράφους, αφού ούτε καν -στην περίπτωσή μας- στον ιστορικό κύκλο της αισθητικής μας δεν ανήκει.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
1. Να θέσουμε καθαρά σκοπό μας την ανατίναξη αρχαίων μνημείων, την προπαγάνδα κατά των αρχαιοτήτων, και κατά παντός αντικειμένου που δεν μας αρέσει

2. Πρώτη καταστροφή ορίζεται η ανατίναξη και η τέλεια κατεδάφιση του Παρθενώνα, που μας έχει κυριολεκτικά πνίξει

(...) λείπουν από το χειρόγραφο οι αποφάσεις 3 έως 9

10. Η προκήρυξη αυτή δεν αποσκοπεί παρά να δώσει ένα μέτρο από το σκοπό
μας. Είναι ένα βλήμα που ξεκινάει με λίγες πιθανότητες για στόχο στους πολλούς,
μα που δεν επιζητάει παρά ελάχιστους
Γ. Β. Μ. Γενικός Διοργανωτήςτης ΣΑΣΑ

Τι ήταν η ΣΑΣΑ:
Η ΣΑΣΑ είναι ο Σύνδεσμος Αισθητικών Σαμποτέρ Αρχαιοτήτων και η Νο 1 “Προκήρυξη” έχει την ημερομηνία 18 Νοεμβρίου 1944 (μερικές μέρες πριν από την έναρξη του Κινήματος του Δεκεμβρίου 1944). Τα αρχικά Γ. Β. Μ. υποδηλώνουν τον Γιώργο Βασιλείου Μακρή. Το πατρικό όνομα τοποθετήθηκε από τον Μακρή για να μην συμβεί ούτε για μια στιγμή παρεξήγηση ότι αυτός είναι ο γενικός διοργανωτής της ΣΑΣΑ! Η “Προκήρυξη”δημοσιεύεται δυστυχώς περικομμένη μετά από αυθαίρετη ενέργεια του Επιμελητή του βιβλίου ΓΡΑΠΤΑ ΓΙΩΡΓΟΥ Β. ΜΑΚΡΗ, κ. Επαμεινώνδα Γονατά. Από την “Προκήρυξη Νο1” παραλείφθηκαν τα άρθρα 2 έως 9 που αναφέρονται στο οργανωτικό μέρος της όλης επιχείρησης, με τον φόβο προφανώς μήπως και ο Επιμελητής ή ο Υπεύθυνος Εκδότης του βιβλίου του Βιβλιοπωλείου της Εστίας, θεωρηθούν σαν ηθικοί αυτουργοί προς πρόκλησιν καταστροφής αρχαιολογικών θησαυρών και ιστορικών μνημείων! (Εάν είναι δυνατό αυτό, για μια Προκήρυξη δημοσιευμένη πριν από σαραντατέσσερα χρόνια και με κυκλοφορία ελαχίστων αντιτύπων...).”

(φωνή από τη γαλαρία:
Ρε μαλάκα panokate, με τι ασχολείσαι χριστουγεννιάτικά;
Δεν έχει κι άδικο...)