Στο βιβλίο του Ρομπέρτο Μπολάνιο "Τελευταία νύχτα στη Χιλή", ο αφηγητής Σεμπαστιάν Ουρούτια Λακρουά, ιερέας, κριτικός λογοτεχνίας και wannabe ποιητής, αργοπεθαίνει (αγνωστό πώς και γιατί) και ανατρεχει στις σημαντικότερες στιγμές της ζωής μεσα από έναν εσωτερικό μονόλογο που έχει τη συνοχή και τη χάρη ενός μεθυσμένου αλλά και την αγωνία ενός μελλοθάνατου... Σε κάποιο σημείο ο Λακρουά, κατόπιν οινοποσίας, συζητά με τον ογκόλιθο της χιλιανής διανόησης Φέργουελ, διακεκριμένο κριτικό λογοτεχνίας....
...Τι νόημα έχουν τα βιβλία, είναι μονάχα σκιές». Κι εγώ: «Σαν αυτές τις σκιές που κοιτάζατε;». Και ο Φέργουελ: «Ακριβώς». Κι εγώ: «ο Πλάτωνας έχει γράψει ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο πάνω σ' αυτό το ζήτημα». Και ο Φέργουελ: «Μην είστε ανόητος». Κι εγώ: «Τι σας λένε αυτές οι σκιές, Φέργουελ; Πείτε μου». Και ο Φέργουελ: «Μου μιλούν για την πολλαπλότητα των αναγνώσεων». Κι εγώ: «Πολλαπλές αλλά πολύ μίζερες, πολύ μέτριες». Και ο Φέργουελ: «Δεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτε». Κι εγώ: «Για τους τυφλούς, Φέργουελ, για τα στραβοπατήματα των τυφλών, για τις μάταιες αψιμαχίες τους, για τις συγκρούσεις και τα ολισθήματά τους, για τα παραπατήματα και τις πτώσεις τους, για τη γενική τους κατάρρευση».
Και ο Φέργουελ: «Δεν ξέρω για τι πράγμα μού μιλάτε, τι έχετε πάθει, ποτέ δεν σας έχω ξαναδεί έτσι». Κι εγώ: «Χαίρομαι που το λέτε αυτό». Και ο Φέργουελ: «Δεν ξέρω πια τι λέω, θέλω να μιλήσω, θέλω να πω πολλά, μα βγαίνουν μόνο σαπουνόφουσκες». Κι εγώ: «Διακρίνετε κάτι αληθινό στο θέα-τρο σκιών; Διακρίνετε καθαρές σκηνές, τη δίνη της ιστορίας, κάποια τρελαμένη έλλειψη;». Και ο Φέργουελ: «Διακρίνω ένα βουκολικό τοπίο». Κι εγώ: «Κάτι σαν μια ομάδα χωρικών που προσεύχονται και πηγαινοέρχονται και προσεύχονται και φεύγουν;». Και ο Φέργουελ: «Διακρίνω πόρνες που κοντοστέκονται για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου για να παρατηρήσουν κάτι σημαντικό κι ύστερα φεύγουν σαν μετεωρίτες [...]
Βλέπω το προφίλ του Νερούδα και το δικό μου, αλλά στην πραγματικότητα γελιέμαι, είναι μόνο ένα δέντρο' βλέπω ένα δέντρο, το πολύμορφο και τερατώδες περίγραμμα της φυλλωσιάς του, σαν θάλασσα που στερεύει, σαν ζωγραφιά που υποβάλλει δυο περιγράμματα και στην πραγματικότητα είναι ένας τύμβος στο ύπαιθρο σπασμένος στα δυο από το σπαθί ενός αγγέλου ή από τον κόπανο ενός γίγαντα». Κι εγώ: «Και τι άλλο;». Και ο Φέργουελ: «Πόρνες που έρχονται και φεύγουν, έναν ποταμό δακρύων». Κι εγώ: «Γίνετε πιο σαφής». Και ο Φέργουελ: «Αυτό το φαγητό με πείραξε».
Κι εγώ: «Τι παράξενο! Εμένα δεν μου λένε τίποτα. Βλέπω μονάχα σκιές, σκιές ηλεκτρισμένες, σάμπως να έχει επιταχυνθεί ο χρόνος». Και ο Φέργουελ: «Δεν υπάρχει παρηγοριά στα βιβλία [..]. Αν δεν ένιωθα την κοιλιά μου τόσο άσχημα κι αν δεν ήμουν τόσο μεθυσμένος, θα σας εξομολογιόμουν αυτήν τη στιγμή». Κι εγώ: «Θα ήταν τιμή για μένα». Και ο Φέργουελ: «Ή θα σας έσερνα στο μπάνιο και θα σας έπαιρνα μια και καλή». Κι εγώ: «Δεν είστε εσείς αυτός που μιλά, είναι το κρασί, είναι αυτές οι σκιές που σας ταράζουν». Και ο Φέργουελ: «Μην κοκκινίζετε, όλοι οι Χιλιανοί είμαστε σοδομιστές». Κι εγώ: «Όλοι οι άντρες είναι σοδομιστές, όλοι τους έχουν ένα σοδομιστή στο επιστύλιο της ψυχής τους, όχι μόνο οι φτωχοί συμπατριώτες μας, κι ένα από τα καθήκοντά μας είναι να του επιβληθούμε, να τον νικήσουμε, να τον γονατίσουμε». Και ο Φέργουελ: «Μιλάτε σαν πεολείκτης». Κι εγώ: «Ποτέ μου δεν το έχω κάνει αυτό». Και ο Φέργουελ: «Ελάτε, μεταξύ μας είμαστε, μεταξύ μας είμαστε, ούτε στην ιερατική σχολή;». Κι εγώ: «Μελετούσα και προσευχόμουν, προσευχόμουν και μελετούσα».
Δεν υπάρχει παρηγοριά στα βιβλία.... Από τα πιο εύστοχα πράγματα που έχω διαβάσει τελευταία... Εντουτοις το έγραψε ένας συγγραφέας (και μάλιστα καλός). Και το ενστερνίζομαι απολύτως αν και συνεχίζω να διαβάζω μανιωδώς... Συνειρμικά μου έρχεται στο νου ο ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, ο ήρωας του Μονταλμπάν, που αφού καταβρόχθισε σχεδόν ο,τι βιβλίο κυκλοφορούσε στην αγορά και έστησε μια τεράστια βιβλιοθήκη στο σπίτι του, με το πέρας των χρόνων σταμάτησε να διαβάζει και κατέφευγε μόνο στα πιο χοντρά και αγαπημένο του βιβλία για να τα χρησιμοποιήσει ως προσάναμμα στο τζάκι γιατί δεν θεωρούσε ότι έχουν τελικά οποιαδήποτε άλλη αξία...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου