Είναι της μόδας οι απαντήσεις. Είναι μια από τις κατακτήσεις της ηλεκτρονικής δημοκρατίας, των νέων μέσων, η δυνατότητα κάθε πολίτη να σχολιάζει λίγο πολύ τα πάντα, να απαντά σε όλους τους ειδήμονες (πραγματικούς και μη) που από θέση εξουσίας, την οποία τους προσφέρουν τα παραδοσιακά μέσα, διαμορφώνουν συνειδήσεις.
Με μια βόλτα λοιπόν στην μπλογκόσφαιρα θα βρεις πολλά κείμενα, γραμμένα από, ας μου επιτραπεί η έκφραση, τη χρησιμοποιώ κάπως τρόλικα, τον πρώτο τυχόντα τα οποία απαντούν σε κείμενα ή απόψεις ειδικών, ειδημόνων, για παράδειγμα ο μπλόγκερ ποκοπίκος απαντά στον Πάσχο Μανδραβέλη, ο μπλόγκερ φιρφιρίκος απαντά στη Σώτη Τριανταφύλλου, η μπλόγκερ ταρατατά απαντά στη Λώρη Κέζα, η μπλόγκερ φιφίκα απαντά στον Σταύρο Θεοδωράκη και ούτω καθεξής.
Κι επειδή λίγο πολύ, καλώς ή κακώς, έχουμε ήδη χωριστεί σε στρατόπεδα εμείς, οι ανώνυμοι, οι φιρφιρίκοι του ντουνιά, διαβάζουμε εν είδει δικαίωσης, προωθούμε εν είδει αντιπροπαγάνδας τη δική μας αλήθεια. Ναι ρε, καλά κάνουμε. Δεν λέω. Αλλά το θεωρώ λίγο μάταιο, όχι ματαιόδοξο, είναι ένας αγώνας άνισος βραδερφέ, αυτοί έχουν στα χέρια τους τα ΜΜΕ και το κοινό τους είμαστε κι εμείς αλλά και οι άλλοι, ενώ της δικής μας αντιπληροφόρησης κοινωνοί γινόμαστε εμείς και μόνον εμείς, που ούτως ή άλλως δεν την πολυχρειαζόμαστε την αντιπροπαγάνδα (αυτό το εμείς κι οι άλλοι, είναι λίγο άθλιο, μανιχαϊκό, το χρησιμοποιώ σχηματικά, ερμήνευσέ το όπως θες).
Γιατί τα λέω όλα αυτά; Γιατί όσο κι αν αποφεύγω, όπως ο διάολος το λιβάνι, να αναρτώ εδώ πέρα κείμενα-απαντήσεις, σήμερα θέλω να το κάνω. Διότι ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ηλίας Μαγκλίνης κλείνει τον εξαιρετικά ενδιαφέροντα πρόλογο του άρτι επανεκδοθέντος μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Κοτζιά «Φανταστική Περιπέτεια» με τη φράση «ο Καπάνταης είμαστε εμείς», το οποίο μού θυμίζει το απεχθές «μαζί τα φάγαμε» όπως και την άλλη μόδα της εποχής, τη συλλογική ευθύνη.
Ποιος είναι όμως ο Αλέξανδρος Καπάνταης και γενικότερα τι είναι αυτά που τσαμπουνάς, ρε Πάνο;
Ο Αλέξανδρος Καπάνταης (και απ’ εδώ και πέρα θα δανειστώ πολλά απ’ τον πρόλογο του Ηλία Μαγκλίνη) είναι ο αντιήρωας του εν λόγω μυθιστορήματος, μια κάλπικη, τραγική φιγούρα, ανώτερος δημόσιος υπάλληλος και επί σαράντα χρόνια συγγραφέας που έχει παραμυθιάσει τους πάντες, ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό. Τίποτε στον βίο του δεν είναι αυτό που φαίνεται, αυτό που ο ίδιος λέει ότι είναι. Στο βιβλίο παρακολουθούμε μία μέρα από τη ζωή του, πολύ σημαντική -διόλου τυχαία στο μέσον της πρώτης πασοκικής τετραετίας- ημέρα βράβευσής του για τα σαράντα χρόνια παρουσίας στα ελληνικά γράμματα. Ανηλεής σαρκασμός των πασοκικών, μεταπολιτευτικών δημοσιοϋπαλληλικών ηθών, αλλά και του λογοτεχνικού κόσμου, όπως και ακριβέστατη σκιαγράφηση των μετεμφυλιακών παθών και της δημιουργίας του νεοέλληνα, το βιβλίο είναι ένα αριστούργημα.
Πολύ σωστά το γράφει ο Ηλίας Μαγκλίνης: «… ένας ολόκληρος κόσμος, μια κοινωνία, τρεκλίζει αδιάκοπα, μεθάει με τη μηδαμινότητά της. Το μέλλον του, το αύριο, αμφίβολο, αβέβαιο, ρευστό. Υποτίθεται ότι μια κρίση, προσωπική ή συλλογική, μπορεί να είναι μια καλή ευκαιρία για αυτοκριτική, για μια ανατροπή των δεδομένων της ζωής σου – ευκαιρία για κάθαρση. Ούτε που το υποψιάζεται αυτό ο Καπάνταης. Ίσως να μην το υποψιάζεται και η χώρα σήμερα. Οπότε το αύριο παραμένει σαν αύριο να μη μοιάζει. Και για τον Καπάνταη και για όλους μας. Διότι από πολλές πλευρές, ο Καπάνταης είμαστε εμείς».
Λοιπόν, κύριε Μαγκλίνη, ιδού η ένστασή μου και η εμπεριστατωμένη απάντησή μου: Ε όχι, εγώ δεν είμαι ο Καπάνταης.
Ναι, τέτοιο ακλόνητο επιχείρημα. Διότι δεν θεωρώ ότι αξίζει να προσπαθήσω περισσότερο. Να πείσω ποιον; Εσάς; Εμένα; Τους πενήντα αναγνώστες αυτού του ιστολογίου ή τους -θέλω να ελπίζω- πολλούς περισσότερους που έχουν διαβάσει ή θα διαβάσουν τον πρόλογό σας στο -τουλάχιστον σε αυτό συμφωνούμε- θαυμάσιο μυθιστόρημα του Κοτζιά;
ΥΓ Αν τυχόν εννόησα λάθος τα γραφόμενά σας, μαλακία μου.
Με μια βόλτα λοιπόν στην μπλογκόσφαιρα θα βρεις πολλά κείμενα, γραμμένα από, ας μου επιτραπεί η έκφραση, τη χρησιμοποιώ κάπως τρόλικα, τον πρώτο τυχόντα τα οποία απαντούν σε κείμενα ή απόψεις ειδικών, ειδημόνων, για παράδειγμα ο μπλόγκερ ποκοπίκος απαντά στον Πάσχο Μανδραβέλη, ο μπλόγκερ φιρφιρίκος απαντά στη Σώτη Τριανταφύλλου, η μπλόγκερ ταρατατά απαντά στη Λώρη Κέζα, η μπλόγκερ φιφίκα απαντά στον Σταύρο Θεοδωράκη και ούτω καθεξής.
Κι επειδή λίγο πολύ, καλώς ή κακώς, έχουμε ήδη χωριστεί σε στρατόπεδα εμείς, οι ανώνυμοι, οι φιρφιρίκοι του ντουνιά, διαβάζουμε εν είδει δικαίωσης, προωθούμε εν είδει αντιπροπαγάνδας τη δική μας αλήθεια. Ναι ρε, καλά κάνουμε. Δεν λέω. Αλλά το θεωρώ λίγο μάταιο, όχι ματαιόδοξο, είναι ένας αγώνας άνισος βραδερφέ, αυτοί έχουν στα χέρια τους τα ΜΜΕ και το κοινό τους είμαστε κι εμείς αλλά και οι άλλοι, ενώ της δικής μας αντιπληροφόρησης κοινωνοί γινόμαστε εμείς και μόνον εμείς, που ούτως ή άλλως δεν την πολυχρειαζόμαστε την αντιπροπαγάνδα (αυτό το εμείς κι οι άλλοι, είναι λίγο άθλιο, μανιχαϊκό, το χρησιμοποιώ σχηματικά, ερμήνευσέ το όπως θες).
Γιατί τα λέω όλα αυτά; Γιατί όσο κι αν αποφεύγω, όπως ο διάολος το λιβάνι, να αναρτώ εδώ πέρα κείμενα-απαντήσεις, σήμερα θέλω να το κάνω. Διότι ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ηλίας Μαγκλίνης κλείνει τον εξαιρετικά ενδιαφέροντα πρόλογο του άρτι επανεκδοθέντος μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Κοτζιά «Φανταστική Περιπέτεια» με τη φράση «ο Καπάνταης είμαστε εμείς», το οποίο μού θυμίζει το απεχθές «μαζί τα φάγαμε» όπως και την άλλη μόδα της εποχής, τη συλλογική ευθύνη.
Ποιος είναι όμως ο Αλέξανδρος Καπάνταης και γενικότερα τι είναι αυτά που τσαμπουνάς, ρε Πάνο;
Ο Αλέξανδρος Καπάνταης (και απ’ εδώ και πέρα θα δανειστώ πολλά απ’ τον πρόλογο του Ηλία Μαγκλίνη) είναι ο αντιήρωας του εν λόγω μυθιστορήματος, μια κάλπικη, τραγική φιγούρα, ανώτερος δημόσιος υπάλληλος και επί σαράντα χρόνια συγγραφέας που έχει παραμυθιάσει τους πάντες, ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό. Τίποτε στον βίο του δεν είναι αυτό που φαίνεται, αυτό που ο ίδιος λέει ότι είναι. Στο βιβλίο παρακολουθούμε μία μέρα από τη ζωή του, πολύ σημαντική -διόλου τυχαία στο μέσον της πρώτης πασοκικής τετραετίας- ημέρα βράβευσής του για τα σαράντα χρόνια παρουσίας στα ελληνικά γράμματα. Ανηλεής σαρκασμός των πασοκικών, μεταπολιτευτικών δημοσιοϋπαλληλικών ηθών, αλλά και του λογοτεχνικού κόσμου, όπως και ακριβέστατη σκιαγράφηση των μετεμφυλιακών παθών και της δημιουργίας του νεοέλληνα, το βιβλίο είναι ένα αριστούργημα.
Πολύ σωστά το γράφει ο Ηλίας Μαγκλίνης: «… ένας ολόκληρος κόσμος, μια κοινωνία, τρεκλίζει αδιάκοπα, μεθάει με τη μηδαμινότητά της. Το μέλλον του, το αύριο, αμφίβολο, αβέβαιο, ρευστό. Υποτίθεται ότι μια κρίση, προσωπική ή συλλογική, μπορεί να είναι μια καλή ευκαιρία για αυτοκριτική, για μια ανατροπή των δεδομένων της ζωής σου – ευκαιρία για κάθαρση. Ούτε που το υποψιάζεται αυτό ο Καπάνταης. Ίσως να μην το υποψιάζεται και η χώρα σήμερα. Οπότε το αύριο παραμένει σαν αύριο να μη μοιάζει. Και για τον Καπάνταη και για όλους μας. Διότι από πολλές πλευρές, ο Καπάνταης είμαστε εμείς».
Λοιπόν, κύριε Μαγκλίνη, ιδού η ένστασή μου και η εμπεριστατωμένη απάντησή μου: Ε όχι, εγώ δεν είμαι ο Καπάνταης.
Ναι, τέτοιο ακλόνητο επιχείρημα. Διότι δεν θεωρώ ότι αξίζει να προσπαθήσω περισσότερο. Να πείσω ποιον; Εσάς; Εμένα; Τους πενήντα αναγνώστες αυτού του ιστολογίου ή τους -θέλω να ελπίζω- πολλούς περισσότερους που έχουν διαβάσει ή θα διαβάσουν τον πρόλογό σας στο -τουλάχιστον σε αυτό συμφωνούμε- θαυμάσιο μυθιστόρημα του Κοτζιά;
ΥΓ Αν τυχόν εννόησα λάθος τα γραφόμενά σας, μαλακία μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου