Ζητήματα ταυτότητας, μέρος τρίτον(τι εννοείς ποια είναι προηγούμενα δύο; δεν με παρακολουθείς μου φαίνεται!)

Εισαγωγή

Ετούτη η ανάρτηση, η προηγούμενη και η προπροηγούμενη, αν το καλοσκεφτείς, ή μάλλον όχι, μην το καλοσκεφτείς, γιατί αν το καλοσκεφτείς μπορεί να αποδειχθεί ότι έχω άδικο σε αυτό που πρόκειται να ισχυριστώ, διότι σπανίως καλοσκέφτομαι οτιδήποτε, αποτελούν μια τριλογία. Μια συμπτωματική σπουδή (χριστέ μου, πόσο πιο βαρύγδουπος;) πάνω στο ζήτημα της ταυτότητας.

Μικρός, πολύ μικρός, λιγότερο από δέκα χρονώ, θυμάμαι να ακούγονται τριγύρω μου τραγούδια του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε εκείνο το "Δεν υπάρχω", κυρίως επειδή δεν καταλάβαινα τι σημαίνει "κίμεδω", αργότερα, προτού καταλάβω ότι έλεγε "δεν υπάρχω, κι είμαι εδώ", νόμιζα ότι μιλάει για κάποιον κίναιδο. Μικρό, χαζό παιδί, χαρά γεμάτο. 

Αφού το πιάσαμε χρονικά, παρότι νοηματικά δεν κολλάνε όλα αυτά μεταξύ τους, συνεχίζω: αργότερα, στο λύκειο, είχα ξεκολλήσει από τον βασίλη παπακωνσταντίνου, ευτυχώς. Οχι ότι αυτό έχει κάποια σημασία για την εξέλιξη της ιστορίας. Είχα κι έναν καθηγητή, φιλόλογο, σίγουρα έχω ξαναγράψει για αυτόν εδώ μέσα, γιατί πολύ με επηρέασε, που ακόμη τον συναντώ πού και πού, τυχαία, συνήθως στα βιβλιοπωλεία, και μού προτείνει βιβλία. Τελευταία φορά τον πέτυχα, πριν κάτι μήνες, στο παζάρι βιβλίου, που είχε γίνει απέναντι από τη ΧΑΝΘ. Ως συνήθως, μ' έψεξε χοντρά για τις μέχρι εκείνη τη στιγμή αναγνωστικές επιλογές μου και με φόρτωσε με το βιβλίο ενός Μιγκέλ Ντε Ουναμούνο "παραδειγματικές νουβέλες", εκδόσεις Αλεξάνδρεια. "Αριστούργημα", μου είπε, και απομακρύνθηκε χωρίς να προλάβει να δει τη δυσπιστία στο πρόσωπό μου. 

Δεν ξέρω αν είναι αριστούργημα ή όχι. Διάβασα λίγα πράγματα για αυτόν τον Ουναμούνο. Και γαμώ τις ζωές είχε ο τύπος, ξεπουλημένο αρχίδι, αστοδημοκράτης, που όταν σφίξανε τα πράγματα, σε μια δύσκολη πολιτικά εποχή για την Ισπανία, πήγε με τους φασίστες. Εντάξει, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν καλός συγγραφέας. Διαβάζω την εισαγωγή του ιδίου, που στην πραγματικότητα είναι άλλη μία "παραδειγματική νουβέλα", και θα σου εκμυστηρευτώ κάτι, προτού προχωρήσω στο κυρίως θέμα, διότι τόση ώρα απλώς κάνω μιαν εισαγωγή, οι εισαγωγές -κι οι δικές μου και των άλλων- είναι παρα πολύ σημαντικές. Σε πολλά βιβλία μάλιστα δεν προχωράω πέρα από την εισαγωγή. Καμιά φορά, για να λέω ότι έφτασα μέχρι το τέλος, ξεφυλλίζω και το επίμετρο και τη βιβλιογραφία, διαβάζω μέχρι και πού εκτυπώθηκε, σε τι είδους χαρτί και σε πόσα αντίτυπα, αλλά το κυρίως θέμα το βαριέμαι. Τέτοιος βιβλιοφάγος. 

Κυρίως θέμα, λέμε (πήδα το και πήγαινε στον επίλογο, αν βαριέσαι)

Διαβάζω που λες στην εισαγωγή του Ουναμούνο για τη θεωρία του Όλιβερ Γουέντελ Χολς, σχετικά με τους τρεις Γιάννηδες και τους τρεις Θωμάδες. Συνομιλούν δηλαδή δύο άνθρωποι, ο Γιάννης και ο Θωμάς, στη συζήτηση όμως παίρνουν μέρος έξι, οι εξής: Τρεις Γιάννηδες - 1) Ο πραγματικός Γιάννης γνωστός μόνο στο Δημιουργό του. 2) Ο Ιωάννης ιδεατός από τον Γιάννη, ποτέ ο πραγματικός, και συχνά πολύ διαφορετικός απ' αυτόν. 3) Ο Γιάννης ιδεατός από τον Θωμά, ποτέ ο πραγματικός Γιάννης ούτε κι ο Γιάννης του Γιάννη, αλλά συχνά πολύ διαφορετικός και από τους δύο. Επίσης, τρεις Θωμάδες - 1)  Ο πραγματικός Θωμάς. 2) Ο θωμάς ιδεατός από τον Θωμά. 3) Ο θωμάς ιδεατός από τον Γιάννη. Δηλαδή αυτός που είνα πραγματικά, αυτός που πιστεύει ο ίδιος ότι είναι και αυτός που πιστεύει ο άλλος ότι είναι.

Δεν πολυδιαφωνεί με όλα αυτά ο Ουναμούνο, αλλά το προχωρά παραπέρα το πράγμα: πέρα από το ποιοι είμαστε για τον Θεό (σ.σ. ασχολίαστο), πέρα από το ποιοι είμαστε για τους άλλους κα ποιοι πιστεύουμε εμείς ότι είμαστε, υπάρχει και το ποιοι θα θέλαμε να είμαστε. Έχουμε, λέει ο Ουναμούνο, αυτόν που θέλει να είναι, να υπάρχει, και αυτόν που θέλει να μην είναι, να μην υπάρχει, κι απ' αυτό προκύπτουν τέσσερις θέσεις από τις οποίες οι δύο είναι θετικές α) θέλω να υπάρχω β) θέλων να μην υπάρχω, και δύο αρνητικές γ) δεν θέλω να υπάρχω δ) δεν θέλω να μην υπάρχω. Ας μου επιτραπεί εδώ να μπω σφήνα στον ουναμούνειο συλλογισμό και να πω ότι υπάρχει και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου ο οποίος ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει, εντούτοις είναι εδώ. 

Παρακάτω, ο Ουναμούνο μας προσφέρει και λίγο Καντ (βλέπε προηγούμενη ανάρτηση) και αναφέρει: ο πιο πραγματικός άνθρωπος, ο πλέον πραγματικός, που είναι πιο πολύ πράγμα, δηλαδή πιο πολύ αιτία και σκοπός -άλλωστε υπάρχει μόνον ό,τι ενεργεί- είναι αυτός που θέλει να υπάρχει ή αυτός που θέλει να μην υπάρχει. Όμως ο άνθρωπος που θα μπορούσαμε να τον αποκαλέσουμε, με τον καντιανό τρόπο, νοούμενο, αυτός ο άνθρωπος (σ.σ. αυτός ο άνθρωπος αυτός είναι το άλλο μου μισό, που έλεγε και η Ρίτα Σακελλαρίου), ο βουλητικός και ιδεώδης, είναι αναγκασμένος να ζει σε έναν κόσμο φαινομενικό, πλασματικό, ορθολογικό, στον κόσμο των λεγόμενων ρεαλιστών [...]

Επίλογος

[...] είναι αναγκασμένος να ονειρεύεται τη ζωή που εντέλει είναι όνειρο. 

ΥΓ. Δυο-τρία χρόνια νομίζω πως είναι ένα ικανό χρονικό διάστημα για να τεστάρεις τη διαχρόνικότητα ενός δίσκου. Το High violet πέρασε το τεστ με άριστα. Ευγνώμων πραγματικά ρε Νάσιοναλ.