Κάθε που τελειώνω την ανάγνωση ενός βιβλίου (αν και συνήθως διαβάζω
τουλάχιστον δύο ταυτόχρονα) δυσκολεύομαι να αποφασίσω ποιο θα διαβάσω
στη συνέχεια. Φροντίζω επιμελώς να σκορπίσω 4-5 σε διάφορα σημεία του
σπιτιού (πάνω στο κουτί του απορρυπαντικού δίπλα στο πλυντήριο -
στεγνωτήριο - απολυμαντήριο και απέναντι από την ανοξείδωτη λεκάνη
δαπέδου υψηλής πιέσεως με κάλυμμα soft close και πίσω σιφώνι μπάτσοι
γουρούνια δολοφονοι, στο κομοδίνο της κρεβατοκάμαρας υπό το διακριτικό
φωτισμό του επίχρυσου πορτατίφ ψάθα καπελο αμπαζούρ, στον μαύρο
δερμάτινο καναπέ σε ραγισμένο έδαφος με λίγη βλάστηση και άγρια ζώα
του σαλονιού, στο πλούσιο τραπέζι της κουζίνας δίπλα στο χρυσοποίκιλτο
και αλαβάστρινο βάζο βυζαντινής τεχνοτροπίας διακοσμημένο με ασήμι και
πολύτιμους λίθους με τον τραχανά και το χαβιάρι, στο γραφείο,
διευθυντικού στιλ, υψηλού κύρους με κυρίαρχο χαρακτηριστικό την άψογη
αισθητική). Ευτυχώς, το καιρό των παχέων αγελάδων, είχα προνοήσει και προμηθευτεί αρκετά βιβλία ώστε τώρα να έχω ένα μεγάλο αριθμό
αδιάβαστων στο αποθεματικό μου, χωρίς να χρειάστεί κάποιο κούρεμα όπως
έγινε στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων.
Συνήθως, μέχρι να επιλέξω κάποιο οριστικά, ξεκινώ μια παράλληλη ανάγνωση των πρώτων σελίδων κάθε βιβλίου - ή τέλος πάντων τα ξεφυλλίζω, τα μυρίζω, τα χαϊδεύω, παράλληλα, εναλλάξ και διαδοχικά μέχρι κάποιο να μου κάτσει. Ενιότε κρυφακούω και τις συζητήσεις τους, τις ιδεολογικές και όχι διαμάχες τους αλλά και τις συγκλίσεις και τις συμφωνίες τους. Να, για παράδειγμα, απ' το διεθυντικό μου γραφείο η συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα Κυριακίδη "Ο καθρέφτης του τυφλού" παραθέτει Τάκη Σινόπουλο: "γνώση του ποταμιού σημαίνει να 'σαι μέσα στο ποτάμι". Κι απ' το κομοδίνο της κρεβατοκάμαρας η "Υπόθεση Τουλάγεφ" του Βικτόρ Σερζ ξιπάζεται: "Για μένα το λες αυτό ρε;".
Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος που να ήταν περισσότερο μέσα στο ποτάμι από τον Σερζ. Το ποτάμι των γεγονότων, το ποτάμι της ιστορίας, το ποτάμι της επανάστασης, κι ας τον έχουν βαφτίσει κάποιοι αντεπαναστάτη. Και ίσως για αυτό η κριτική του, μέσα από το έργο του, για την ΕΣΣΔ να είναι τόσο σκληρή. Αλλά και εύστοχη.
Στις πρώτες σελίδες της υπόθεσης Τουλάγεφ γνωρίζουμε τον Ρομάσκιν, ο οποίος νύχτα - μέρα σκέφτεται τη δικαιοσύνη. Επισκέπτεται έναν νευρολόγο - ψυχίατρο ο οποίος βρίσκει τα αντανακλαστικά του άριστα, τον ρωτά για τη σεξουαλική του ζωή και του συστήνει συνουσία τουλάχιστον δύο φορές το μήνα "και όσον αφορά την ιδέα της δικαιοσύνης, μη βασανίζεστε, ειναι μια θετική κοινωνική ιδέα που προέρχεται από τη μετουσίωση του πρωταρχικού εγωισμού και την απώθηση των ατομικίστικων ενστίκτων - καλείται να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στη μεταβατική περίοδο προς τον σοσιαλισμό. Να περάσει ο επόμενος! Ο αριθμός σας, πολίτη;"
Οπως καταλαβαίνεις, μόλις βρήκα το επόμενο βιβλίο που θα διαβάσω.
Συνήθως, μέχρι να επιλέξω κάποιο οριστικά, ξεκινώ μια παράλληλη ανάγνωση των πρώτων σελίδων κάθε βιβλίου - ή τέλος πάντων τα ξεφυλλίζω, τα μυρίζω, τα χαϊδεύω, παράλληλα, εναλλάξ και διαδοχικά μέχρι κάποιο να μου κάτσει. Ενιότε κρυφακούω και τις συζητήσεις τους, τις ιδεολογικές και όχι διαμάχες τους αλλά και τις συγκλίσεις και τις συμφωνίες τους. Να, για παράδειγμα, απ' το διεθυντικό μου γραφείο η συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα Κυριακίδη "Ο καθρέφτης του τυφλού" παραθέτει Τάκη Σινόπουλο: "γνώση του ποταμιού σημαίνει να 'σαι μέσα στο ποτάμι". Κι απ' το κομοδίνο της κρεβατοκάμαρας η "Υπόθεση Τουλάγεφ" του Βικτόρ Σερζ ξιπάζεται: "Για μένα το λες αυτό ρε;".
Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος που να ήταν περισσότερο μέσα στο ποτάμι από τον Σερζ. Το ποτάμι των γεγονότων, το ποτάμι της ιστορίας, το ποτάμι της επανάστασης, κι ας τον έχουν βαφτίσει κάποιοι αντεπαναστάτη. Και ίσως για αυτό η κριτική του, μέσα από το έργο του, για την ΕΣΣΔ να είναι τόσο σκληρή. Αλλά και εύστοχη.
Στις πρώτες σελίδες της υπόθεσης Τουλάγεφ γνωρίζουμε τον Ρομάσκιν, ο οποίος νύχτα - μέρα σκέφτεται τη δικαιοσύνη. Επισκέπτεται έναν νευρολόγο - ψυχίατρο ο οποίος βρίσκει τα αντανακλαστικά του άριστα, τον ρωτά για τη σεξουαλική του ζωή και του συστήνει συνουσία τουλάχιστον δύο φορές το μήνα "και όσον αφορά την ιδέα της δικαιοσύνης, μη βασανίζεστε, ειναι μια θετική κοινωνική ιδέα που προέρχεται από τη μετουσίωση του πρωταρχικού εγωισμού και την απώθηση των ατομικίστικων ενστίκτων - καλείται να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στη μεταβατική περίοδο προς τον σοσιαλισμό. Να περάσει ο επόμενος! Ο αριθμός σας, πολίτη;"
Οπως καταλαβαίνεις, μόλις βρήκα το επόμενο βιβλίο που θα διαβάσω.